با اعلام پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری توسط ستاد انتخابات در ایران، بسیاری در داخل و خارج ایران رویکرد دولت وی در سیاست های خارجی این کشور را زیر سؤال می برند، خصوصاً اینکه وی از جریان محافظه کار و نزدیک به سپاه پاسداران است.
ناظران، به ویژه، سؤالاتی را در مورد روند سیاست خارجی در دولت رئیسی مطرح می کنند به ویژه در مورد پرونده هسته ای ایران و نفوذ ایران در منطقۀ عربی، از سوریه، یمن و عراق گرفته تا فلسطین.
به نوشتۀ وب سایت ستاد انتخاباتی رئیسی، برنامه های مفصّل سیاست خارجی رئیسی به ۳ حوزه اصلی تقسیم می شوند: امنیت از موضع حاکمیت، صلح از موضع قدرت، و گفتگو و دیپلماسی از موضع عزت (غرور) و منافع، که اینها سه رکن پایه ای سیاست های خارجی او به شمار می روند.
حسین کنعانی مقدم فرمانده سابق در سپاه پاسداران ایران معتقد است که در رابطه با سیاست خارجی، یک نقشه راه توسط رهبر تعیین شده که توسط رئیسی اجرا خواهد شد و «شامل دو محور است: محور اول تقویت مقاومت و توسعه روابط با همسایگان و کشورهای اسلامی و عربی و محور دوم مقابله با صهیونیسم و استکبار و مقابله با اقدامات خرابکارانۀ آنها علیه جمهوری اسلامی است».
کنعانی مقدم در گفتگویی که الجزیره نت با او انجام داد افزود: در رابطه با موضوع توافق هسته ای و مذاکرات، رئیسی سعی خواهد کرد امتیازات بیشتری به دست بیاورد و تحریم ها لغو شوند، درعین حال خواستار خروج آمریکا از عراق، افغانستان و خلیج خواهد شد.
پروندۀ هسته ای
پروندۀ هسته ای و مذاکرات مربوط به آن یکی از پرونده های مهمی است که داخل و خارج ایران منتظر نحوۀ برخورد دولت رئیسی با آنها هستند.
رئیسی پیش از این در جریان مناظره هایش با نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گفته بود که به توافق هسته ای باید به عنوان یک قرارداد ۹ ماده ای مورد تأیید رهبر و به عنوان تعهدی که دولت ها باید انجامش دهند، پایبند بود.
رئیسی در آن زمان گفت که دولت فعلی نمی تواند به توافق هسته ای پایبند باشد و اجرای آن نیاز به یک دولت قدرتمند دارد و ارادۀ خارجی ادامۀ ارادۀ داخلی است.
دکتر شعیب بهمن، تحلیلگر سیاسی نیز خاطرنشان می کند که آنچه تاکنون از رئیسی و نزدیکان وی نقل شده این است که آنها حاضر به خروج از برجام نیستند و به آن پایبند خواهند بود.
اما – به گفتۀ بهمن – برای لغو تحریم ها توسط طرف های آمریکایی و اروپایی، دولت جدید ایران سیاست های جدی تری را دنبال خواهد کرد تا در راستای اهداف ایران برای لغو کامل تحریم ها قدم بردارد. وی همچنین پیش بینی کرد که دولت رئیسی برنامه اقدام استراتژیک مجلس (کاهش و لغو تعهدات ایران در برجام) را به طور کامل اجرا خواهد کرد، یعنی همان برنامه ای که روحانی تاکنون آن را اجرا نکرده است.
روابط با کشورهای عربی
رئیسی در وب سایت خود نوشت که همکاری نزدیک بر پایۀ منافع متقابل با همۀ همسایگان و سیاست گذاری پایه ای برای آن جهت حفظ دستاوردها و تعمیق صلح و ثبات منطقه ای، از اولین اولویت های سیاست خارجی وی در قبال کشورهای عربی و کشورهای همسایه است.
رئیس جمهور منتخب معتقد است که «سیاست خارجی رژیم تعامل با همه کشورها، به ویژه همسایگان است و ما با کسانی که قصد دشمن شدن ندارند، به روشی دوستانه، با وقار و قابل اعتماد تعامل خواهیم داشت». وی این اظهارات را موقع ثبت نامش برای انتخابات ریاست جمهوری در ماه مه گذشته بیان داشت.
بهمن خاطرنشان کرد که سیاست های کلی جمهوری اسلامی از نظر داخلی و خارجی روشن است و ما شاهد تغییر خاصّی در آنها نخواهیم بود و آنچه که خواهیم دید همبستگی بیشتر و تمایل به اجرای این سیاست های کلان است که طی هشت سال گذشته شاهد تفرقه و چند دستگی در قبال آن بوده ایم.
بهمن در مصاحبه خود با شبکه الجزیره نت افزود که البته روابط ایران با کشورهای عربی و کشورهای همسایه مانند عراق، سوریه، یمن و فلسطین افزایش خواهد یافت زیرا این کشورها به عنوان جبهه مقاومت در سیاست خارجی ایران شناخته می شوند و اولویت ویژه در دولت رئیسی خواهند داشت. دولت جدید همچنین برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای عربی ، به ویژه کشورهای همسایه تلاش خواهد کرد. الجزیره نت
