حال ناتو در بیانیه پایانی خود درباره اوکراین به نکات قابل تاملی اشاره کرد که نشان می‌دهد عملاً کی‌یف به ملعبه دست ناتو کشورهای غربی مبدل شده است و باید هزینه سیاست‌های تهاجمی آن‌هانسبت به روسیه را بپردازد.
اجلاس سران ناتو در ویلنیوس لیتوانی در حالی برگزار شد که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین سیاست پذیرش کی‌یف در این پیمان نظامی را “پوچ” خوانده بود. او در توئیتی بسیار تند نوشته بود که “اراده‌ای برای دعوت اوکراین به ناتو یا عضویت آن در این ائتلاف وجود ندارد”. با این حال ناتو در بیانیه پایانی خود درباره اوکراین به نکات قابل تاملی اشاره کرد که نشان می‌دهد عملاً کی‌یف به ملعبه دست ناتو کشورهای غربی مبدل شده است و باید هزینه سیاست‌هایتهاجمی آن‌هانسبت به روسیه را بپردازد. در این بیانیه و همچنین سخنان ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو به چند موضوع مهم درباره اوکراین اشاره شده است:
نخست آنکه، ناتو قصد داردبه ارتش اوکراین کمک کند تا به استانداردهای رایج در این پیمان نظامی دست یابد.
دوم آنکه، یک شورای جدید از ناتو و اوکراین تشکیل خواهد شد تا رایزنی‌ها میان طرفین افزایش یابد.
سوم آنکه، ارسال کمک‌های تسلیحاتی ناتو به اوکراین تحت بسته کمک‌های جامع همچنان ادامه خواهد یافت.
چهارم آنکه، اوکراین نه اکنون، بلکه پس از “فرآیندی یک مرحله‌ای”، یعنی زمانی که جنگ در این کشور پایان گرفت، عضو ناتو خواهد شد.
موضوعات فوق در حالی از سوی دبیر کل ناتو بیان شدند که درباره همه آن‌ها، بحث‌ها و تردیدهای جدی وجود دارد. به عنوان مثال، استولتنبرگ تأکید کرده که ناتو در راستای دستیابیارتش اوکراین به استانداردهای رایج در این پیمان نظامی، به کی‌یف کمک خواهد کرد. این در حالیست که ناتو از سال 2014 به بعد به صورت مستقیم در حال آموزش نیروهای نظامی اوکراین و همچنین ارسال تسلیحات و تجهیزات به این کشور بوده است. در واقع استانداردهای ناتو از سال‌ها پیش در اوکراین اعمال و اجرا شده‌اند اما تا کنون هیچ نتیجه مشخصی در بر نداشته‌اند.
درباره موضوع تشکیل “شورای ناتو و اوکراین” هم باید به این نکته توجه داشت که اگر چه چنین ساز و کاری به صورت رسمی وجود نداشته اما در عمل ناتو و کی‌یف همکاری های تنگاتنگی با یکدیگر داشته‌اند. در واقع تسلیح و تجهیز ارتش اوکراین و آموزش نیروهای نظامی این کشور بدون وجود رایزنی‌هایگسترده و نزدیک غیرقابل امکان بوده است. در عین حال اساساً سیاست نزدیکی کی‌یف به ناتو و همکاری های تنگاتنگ با این پیمان نظامی بود که اوکراین را درگیر بحران کرد. در واقع اگر تحرکات و اقدامات ناتو در تسلیح و تجهیز اوکراین نبود، این کشور درگیر بحران فعلی نمی شد.
در خصوص ادامه کمک‌های نظامی ناتو به اوکراین نی باید به این نکته توجه داشت که از زمان اجلاس سران در مادرید، کشورهای عضو بیش از ۵۰۰ میلیون یورو برای کمک به بازدارندگی و دفاع از کی‌یف متعهد شده‌اند. همچنین کشورهای عضو ناتو به ارسال تسلیحات و تجهیزات نظامی در حد وسیع به این کشور پرداخته‌اند. با این حال هیچ یک از این کمک‌های مالی و تسلیحاتی نتواسته‌اند تاثیری بر میدان نبرد داشته باشند. در واقع ناتو تا کنون با هیچ دستاورد مشخصی از کمک‌های نظامی خود به اوکراین مواجه نشده است.
در عین حال موضوع عضویت اوکراین پس از پایان جنگ نیز وعده‌ای تو خالی است. زیرا اولاً علت عدم اتمام جنگ، ناتو و در رأس آن ایالات متحده امریکاست. در نتیجه بازیگرانی که خود باعث ادامه جنگ هستند، نمی توانند وعده عضویت اوکراین در ناتو را در صورت پایان نبرد دهند. دوما یکی از شروطی که می‌تواند به پایان بحران اوکراین منجر شود، پذیرش بی‌طرفی از سوی دولت این کشور است. قاعدتاً پذیرش چنین شرطی از سوی کی‌یف که باید با تضمین غرب نیز همراه باشد، مسیر هر گونه پیوستن اوکراین به ناتو را مسدود خواهد کرد. سوما ناتو به صراحت نمی‌گوید که چگونه اوکراینی را در ترکیب خود خواهد پذیرفت. آیا شرط ناتو شامل اوکراین فعلی می‌شود یا اوکراینِ پیش از بحران؟ اگر ناتو به پذیرش اوکراینِ پیش از بحران اصرار ورزد، به این معنا خواهد بود که به هیچ وجه خواهان عضویت کی‌یف نیست. زیرا تحولات و شرایط میدانی نشان می دهندن که چنین اوکراینی هرگز وجود نخواهد داشت. در نتیجه ناتو شرطی را پیش روی اوکراین گذاشته که هرگز محقق نخواهد شد.
بیانیه پایانی اجلاس سران ناتو و سخنان دبیر کل این پیمان نظامی از یک سو بیانگر وعده‌های تو خالی نظیر عضویت اوکراین در ناتو است که تحقق آن با چالش‌های زیادی همراه است و از سوی دیگر بازگویی اقداماتی است که در سال‌های گذشته توسط ناتو انجام شده است. به نظر می‌رسد هدف استولتنبرگ از بیان این سخنان، بیش از آنکه تأثیرگذاری بر تحولات میدانی یا ارسال پیام به روسیه باشد، به معنای یادآوری کمک‌های گذشته ناتو به زلنسکی است که همواره از این پیمان نظامی و اعضای آن، کمک‌های مالی و تسلیحاتی بیشتری را طلب می‌کند.
بنابراین پاسخ به این پرسش که چرا ناتو چارچوب زمانی برای الحاق اوکراین تعیین نمی‌کند، کاملاً روشن است. زیرا ناتو هیچ چشم انداز و تمایلی برای عضویت اوکراین در ترکیب خود ندارد. در واقع پیوستن اوکراین بیش از آنکه برای ناتو مزیت داشته باشد، مضرات دارد. از این رو بازی بی پایان ناتو با اوکراین ادامه خواهد یافت و کی‌یف باید همچنان هزینه‌های رویارویی این پیمان نظامی با روسیه را بپردازد.
