عطنا – همایش پویایی‌های محیط امنیتی جمهوری آذربایجان چهارشنبه 5 بهمن ماه در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
شعیب بهمن در سخنرانی خود در این همایش در رابطه با تاثیرات اسرائیل بر آذربایجان بیان کرد: «رفتارهای اخیر آذربایجان در ذات جامعه آنها وجود ندارد و سعی شده تا این پدیده به صورت تصنعی ایجاد شود. بخش مهمی از این پدیده توسط اسرائیلی ها هدایت می شود. به عنوان مثال سیاست چند فرهنگ گرایی که دولت آذربایجان آن را ایجاد و در پشت صحنه اسرائیلی‌ها هدایت و برنامه ریزی آن را بر عهده داشتند و سپس با برگزاری مراسم مختلف مانند یورو ویژن، پروژه همجنس گرایان و در نهایت معرفی سال 2016 به عنوان سال چند فرهنگ گرایی در جمهوری آذربایجان را به طور مشخص با هدف خاص انجام دادند، در حالی که اینها از بطن جامعه آذربایجان و مردم شیعه این کشور بر نیامده است.»
وی افزود: «جامعه آذربایجان به رغم اینکه سالها تحت تسلط شوروی و فرهنگ روسی بود، در بسیاری از موارد همچنان یک جامعه سنتی به حساب می آمد. در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این موضوع زمینه را برای نفوذ فرهنگی سایر بازیگران و کشور ها از جمله رژیم صهیونیستی ایجاد کرد. اسرائیلی ها در سالهای گذشته هدف مهمی را با تاکید بر مباحثی مانند چند فرهنگی که یک ضلع آن ضدیت با فرهنگ و تمدن ایرانی و ضلع دیگرش ضدیت با تشیع و اسلام در جمهوری آذربایجان است دنبال کردند و مباحثی مانند تقویت تفکرات سکولار و لائیک و حتی ضد دین به شکل جدی دنبال شدند. علاوه بر آن تقویت جامعه یهودیان در جمهوری آذربایجان موضوعی بوده که توسط اسرائیلی ها دنبال شد اما بخش های اصلی و اساسی آن در ضدیت با تشیع و تمدن و فرهنگ ایرانی در تاریخ ایران در منطقه قفقاز پدید آمد.»
تاثیرگذاری متنوع رژیم صهیونیستی بر آذربایجان
او با اشاره به اینکه اسرائیلی ها در حوزه فرهنگی به شکل جدی کار کردند، بیان کرد: «نفوذ گسترده و جدی اسرائیل محدود به حوزه فرهنگی نشد و وارد دیگر حوزه ها هم شده است. مانند حوزه اقتصادی که آمار نشان می دهد به طور متوسط در سالهای گذشته بیش از 40 درصد از نفت جمهوری آذربایجان به اسرائیل ارسال شده و اسرائیل خریدار عمده نفت آذربایجان محسوب می شود. پس از جنگ دوم قره باغ اسرائیلی ها تلاش کردند تا در مناطق آزاد شده برای ساخت و ایجاد روستای هوشمند سرمایه گذاری کنند. این مناطق هم مرز ایران اند. درست است که این اقدام در ظاهر جنبه اقتصادی دارد اما در باطن شامل فعالیت های نظامی، اطلاعاتی و امنیتی می شود که ضلع مهم آن علیه ایران است.»
حضور اسرائیل در حوزه سیاسی در باکو
وی در رابطه با روابط سیاسی اسرائیل و آذربایجان گفت: «در حوزه سیاسی بین سران دو کشور بیانات زیادی رد و بدل شده، الهام علی اف رابطه با اسرائیل را به کوه یخ تشبیه می کند و ذکر می کند که تنها بخش کوچکی از رابطه عیان است. چنین تعبیری بیانگر پیچیدگی و عمق رابطه آنهاست که ما صرفا بخش کوچکی از آن را می بینیم. از طرف دیگر رژیم صهیونیستی هم رابطه با آذربایجان را بهترین رابطه با یک کشور اسلامی بیان می کند و اساسا نمونه بهترین رابطه اسرائیل با یک کشور اسلامی را را بطه با آذربایجان می دانند. اخیرا هم با گشایش سفارت خانه آذربایجان در مناطق اشغال شده توسط اسرائیل رو به رو شدیم که اتفاق مهمی است و یکی از پیامد های مهم جنگ دوم قره باغ محسوب می شود که از همان زمان پیش بینی و گوشزد می شد. این اتفاق با سکوت نهاد های تصمیم گیر در ایران محقق شد در حالی که در گذشته مخالفت جدی ایران با این مسئله از دلایل بازداشتن آذربایجان برای تاسیس نکردن سفارت خانه در آن مناطق محسوب می شد. سکوت و چشم پوشی از این اتفاق در ایران، در نوع خود جالب توجه و تاثیر گذار است.»
بعد نظامی و امنیتی روابط این دو طرف
وی با بیان اینکه این رابطه یک بعد نظامی و امنیتی گسترده دارد گفت: «در حوزه نظامی میزان فروش تسلیحات اسرائیل به جمهوری آذربایجان یک روند عجیب را طی کرده است. در یک دهه اخیر آذربایجان حدود 78 درصد از تسلیحات خود را از اسرائیل وارد کرد و این در حالی است که در دهه پیش از آن این جایگاه برای روسیه بود و این موضوع نشان می دهد که جمهوری آذربایجان کاملا یک جایگزینی جدی را در حوزه نظامی و امنیتی انجام داده و در عین حال نوع تسلیحات و جنگ افزارهایی که اسرائیل به آذربایجان داد هم قابل توجه است. جنس این تسلیحات نشان دهنده این موضوع است که آنها صرفا برای جنگ با ارمنستان به عنوان مهم ترین دشمن جمهوری آذربایجان نیستند. به عنوان مثال خرید موشک های میانبر قاعدتا برای جنگ با کشور هم مرزی مانند ارمنستان نیست و در این زمینه کاربرد ندارد. خرید تسلیحات و تجهیزات در حوزه دریایی هم همینطور است چرا که اساسا آنها با ارمنستان مرز آبی ندارد که به این سلاح ها نیاز داشته باشند.»
وی افزود: «نوع خرید های تسلیحاتی نشان می دهد که این خرید ها سمت و سویی دیگر دارد و در واقع قصد دارند تا آذربایجان را به یک تسلیحات خانه در منطقه تبدیل کنند که در آینده می تواند علیه ایران کاربرد جدی داشته باشد. همچنین ما شاهد اقدامات اطلاعاتی و امنیتی اسرائیلی ها از خاک آذربایجان علیه کشور خودمان بودیم. در سال های گذشته اقدامات تروریستی و به شهادت رساندن دانشمندان هسته ای ایران که تیم های ترور آنها از آذربایجان وارد کشور شدند و یا ورود پهپاد های اسرائیلی تا تاسیسات هسته ای ایران که چند بار مورد هدف قرار گرفتند از سمت خاک آذربایجان بود و در تمام این موضوعات حتی سرقت اسناد هسته ای هم رد پای جمهوری آذربایجان دیده می شود.»
وی در این رابطه بیان کرد: «بخش عمده اقدامات خرابکارانه و تروریستی ای که اسرائیلی ها در سالهای گذشته انجام دادند به کمک آذربایجان بوده و این درحالی است که ما قبل از 2020 محیط مرزی محدود تری با آذربایجان داشتیم اما در دو سال گذشته مناطق وسیع تری از اراضی هم مرز با ایران تحت تسلط جمهوری آذربایجان و اسرائیل قرار گرفته که می توانند آسیب های امنیتی را به ایران وارد کند. در مجموع اگر بخواهیم برای این اهداف و رفتار ها عنوانی انتخاب کنیم، من از عنوان یا مفهوم استراتژی خاک ریز متقابل برای سیاست اسرائیلی ها در برابر برای جمهوری آذربایجان استفاده می کنم به این معنا که همانطور که جمهوری اسلامی ایران در فلسطین، سوریه و لبنان حضور دارد و خاک ریز خود را برای مقابله با اسرائیل به پشت مرزهای اراضی اشغالی برده، اسرائیلی ها هم برای آذربایجان چنین استراتژی ای را دنبال می کنند و معتقدند که قلمروی آذربایجان می تواند خاک ریز متقابلی در برابر خاک ریزهای ایران باشد. بنابراین استراتژی خاک ریز متقابل استراتژی اصلی است که اسرائیل آن را دنبال می کند و آذربایجان هم آنها را همراهی می کند.»
او در آخر بیان کرد: «ما در ایران در مقابل این استراتژی درگیر یک ناتوانی ذهنی و فلج مغزی در برابر تهدیدات جمهوری آذربایجان و تهدیدات ناشی از رابطه ی اسرائیل با آذربایجان شدیم و توان تصمیم گیری، اقدام و عمل خود را از دست داده ایم. جمهوری آذربایجان پس از جنگ دوم قره باغ به محیطی عیان تر برای نفوذ گسترده اسرائیل، جریانهای پان ترکیستی، ناتو، انگلیس و جریان های تکفیری تبدیل شده و این درحالی است که ما فاقد توان تصمیم گیری شده ایم. زمانی ایران برای مبارزه با جریان های تکفیری به سوریه کمک می کرد اما امروز این جریانات در پشت مرز های شمالی ما در حال رخ دادن است و ما توان اقدام و تصمیم گیری نداریم.»
عطنا
