به گفته شعیب بهمن در شرایطی که کشوری به خاک کشور دیگر حمله می‌کند قاعدتا هرگونه توافق برای صلح باید بین طرفین درگیر منعقد شود نه بین یک طرف درگیر و یک بازیگر دیگر که ارتباطی به منطقه ندارد.
به گزارش خبرنگار بین الملل قدس آنلاین؛ روز پنج شنبه مایک پنس معاون رئیس جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه برای اعلام آتش‌بس ۱۲۰ ساعته و توقف عملیات تجاوزگرانه ترکیه در شرق فرات به تواقی دست یافتند که چه از نگاه دیپلماتیک وحقوقی و چه از منظر نظامی با ایهامات و ایرادات عمده‌ای مواجه است و همین ابهامات در وهله نخست شکنندگی این توافق را نشان می‌دهد و در وهله دوم حاکی از اقدام فوری واشنگتن برای نجات ترکیه از گردابی است که بسیاری پیش از آغاز حمله نظامی ترکیه نسبت به آن هشدار داده بودند.
توافق آنکارا – واشنگتن توافقی برای نجات ترکیه
شعیب بهمن کارشناس مسائل خاورمیانه درباره توافق ۱۳ ماده‌ای بین آنکارا و واشنگتن و برقراری آتش بس ۱۲۰ ساعته و توقف عملیات تجاوزگرانه ترکیه در شرق فرات گفت: در وهله اول باید به این نکته توجه داشته باشیم در شرایطی که کشوری به خاک کشور دیگر حمله می‌کند قاعدتا هرگونه توافق برای صلح باید بین طرفین درگیر منعقد شود نه بین یک طرف درگیر و یک بازیگر دیگر که ارتباطی به منطقه ندارد؛ بنابراین درواقع ماهیت این توافق محل بحث است چراکه آمریکایی‌ها در این مسئله نه ذی نفع و نه ذی حق هستند که بخواهند طرف مقابل ترکیه در آتش بس قرار بگیرند.در نتیجه در مورد اصل توافق پرسش‌های جدی وجود دارد و اساسا این توافق توافقی معتبر محسوب نمی شود؛ اما در مورد آنچه که بین ترکیه و آمریکا رخ داد باید گفت که واقعیت این است که آمریکایی‌ها برای نجات ترکیه که در این مهلکه گرفتار آمده بود این توافق را صورت دادند.
وی افزود: به هر حال اقدامی که ترکیه انجام داد با چراغ سبز آمریکایی‌ها صورت گرفت ولی بعد از توافق بین دولت سوریه و نیروهای کرد مبنی بر حضور نیروهای ارتش سوریه در مناطق مرزی حاصل شد، شرایط را برای ترکیه پیچیده تر از گذشته کرد. قبلا ترک ها پیش از این تصور می‌کردند که فقط با نیروهای کرد مواجه خواهند بود و موضوع ایجاد منطقه امن را مسئله‌ای سهل الوصول می پنداشتند.
نجات ترکیه از موقعیت پیچیده توسط آمریکا
به گفته بهمن، بعد از بهم خوردن معادلات در صحنه میدانی آمریکایی‌ها تلاش خود را برای نجات ترکیه از این موقعیت پیچیده آغاز کردند و بحث اعلام آتش‌بس ۱۲۰ ساعته در این راستا بود چرا که ترکیه به واسطه حضور نیروهای سوری در موقعیتی قرار گرفته بود که دیگر توان پیشروی نداشت و از سویی توان عقب نشستن نداشت چرا که عقب نشینی به منزله شکست و ناکامی حمله بود. در نتیجه اقدام آمریکایی ها بیشتر برای خارج ساختن ترکیه از بن بست حاضر بود ولی خب به این دلیل که اردوغان تلاش می‌کند سیاست خارجی را به مسائل حیثیتی در داخل کشور تبدیل کند و باید جوابگوی افکار عمومی ملی گرایانه تهییج شده داخل ترکیه باشد؛ به همین دلیل در حال حاضر خروج از این بن بست دشوار شده است و به نظر می رسد اگر بعد از این آتش بس، توافقی بین ترکیه و روسیه در مذاکرات اردوغان و پوتین حاصل نشود، ما شاهد ادامه حملات کور خواهیم بود اما در صورت توافق شرایط ممکن است تغییر کند.
ترکیه واهدافی که محقق نشد
وی در مورد ادعای اردوغان در رابطه با تحقق اهداف ترکیه از حمله به شمال سوریه گفت:هدف و طرحی که اردوغان از زمان بحران سوریه بر آن پافشاری میکرد ایجاد یک منطقه حائل بود که در آن کردها نفوذ و قدرت نداشته باشند و در حال حاضر اهداف اردوغان به‌واسطه عدم ایجاد این منطقه حائل محقق نشده و نتوانسته نیروهای کرد را به عقب براند و از سویی موفق نشده است ادعایش در مورد استقرار آوارگان را محقق سازد. درواقع علاوه بر اینکه نتوانسته این کارها را انجام دهد بلکه استقرار نیروهای نظامی سوریه به این معنا خواهد بود که در صورت ادامه تجاوز ارتش ترکیه با نیروهای دولت سوریه مواجه خواهد بود و این هزینه گزافی را به ترکیه تحمیل خواهد کرد.بنابراین شرایط برای ترکیه دشوارتر از قبل هم شده است.
وی در مورد عقب نشینی نیروهای کرد از برخی مناطق مرزی نیز گفت: شاید در کوتاه مدت کردها به خاطر حفظ جانشان از این منطقه عقب نشینی هم بکنند اما این عقب نشینی طولانی مدت نخواهد بود. چرا که آنها در آن منطقه خانه و زمین دارند و ساکن اصلی آن مناطق هستند و در صورت اتمام درگیری ها انها مجددا به منطقه بازخواهند گشت.
ترکیه به دنبال تاثیرگذاری در تحولات آتی سوریه
این کارشناس مسائل منطقه بااشاره به اینکه یکی از اهداف ترکیه از حمله نظامی به شمال سوریه به دست آوردن یک برگ برنده در اینده سیاسی سوریه است افزود: تنها نقطه‌ای که برای ترکیه در مذاکرات آستانه و مذاکرات با طرف‌های غربی وجود داشت مسئله ادلب بود و در صورت حل شدن مسئله ادلب ، ترک ها عملا برگ برنده ای برای تاثیرگذاری در معادلات آتی سوریه نداشت و به این ترتیب ترکیه با روی آوردن به مسئله اسکان آوارگان و سکنی دادن آنها در مناطق مرزی خودش سعی کرد تا از این طریق هم کردها را کنترل کند و هم خودش را به عنوان بازیگر تاثیرگذار در آینده سوریه مطرح کند و اگر اهداف ترکیه تحقق می یافت ترکیه عملا بر این منطقه اعمال حاکمیت میکرد. ترکیه سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در این منطقه کرده نیروهای نظامی موسوم به ارتش ملی سوریه و ارتش آزاد سوریه ایجاد کرده است و این موجب نفوذ بیشتر از دیگر بازیگران در سوریه می شد؛ تردیدی نیست که ترکیه علاوه بر قطع رابطه کردها در دو سوی مرز مشترک با سوریه چنین پروژه‌ای را نیز پیش میبرد.
وی درخواست اردوغان از نیروهای دولتی سوریه مبنی بر خروج از مناطق نزدیک به مرز با ترکیه که از سوی سخنگوی رئیس جمهور ترکیه تحت عنوان موضوع اصلی در مذاکرات پیش روی اردوغان با پوتین یاد شد را در راستای تلاش ترکیه برای ایجاد منطقه نفوذ از طریق ایجاد نوار حائل دانست و افزود: بنابراین پشت صحنه طرح ترکیه بیش از اینکه کمک به آوارگان یا با ادعای کمک به آنها صورت گرفته باشد، در راستای پیش برد منافع ترکیه است.
روزنامه قدس
قدس آنلاین
نسخه پی دی اف
