گاز یکی از انرژی های پاک و نسبتا ارزان جهان شناخته می شود؛ به همین دلیل در سال های اخیر میزان اقبال به استفاده از این انرژی در میان بخش بیشتری از کشورهای جهان به خصوص کشورهای پیشرفته صنعتی افزایش یافته است. ژاپن نیز یکی از کشورهایی محسوب می شود که در سال های اخیر توجه بیشتری به استفاده از گاز کرده است. بررسی ها نشان می دهد که ژاپن در کنار توجه به سایر انرژی ها به خصوص انرژی های تجدیدپذیر، توجهی ویژه به گاز دارد. ژاپن یکی از بزرگترین سرمایه گذاران بخش انرژی است. سرمایه گذاری های گسترده انرژی این کشور در بخش های مختلف از جمله نفت، گاز، زغال سنگ، هسته ای و انرژی های تجدیدپذیر صورت گرفته است.
انرژی های تجدیدپذیر
ژاپن در حال حاضر بیش از 50 نیروگاه هسته ای که منبع اصلی برق کشور به شمار می آیند. ژاپن در بخش انرژی های تجدیدپذیر نیز سرمایه گذاری های بسیاری داشته است. در سال 2020 بیش از 18درصد از تولید برق ژاپن از منابع تجدیدپذیر بوده است. در این زمینه، ژاپن در بخش انرژی های بادی، خورشیدی و آبی سرمایه گذاری های قابل توجهی داشته است.
از سال 2011 که زمین لرزه و سونامی بزرگی ژاپن را لرزاند، نیاز ژاپن به گاز برای تولید برق و گرمایش افزایش یافته است. این حادثه باعث خاموشی ناگهانی نیروگاه هسته ای فوکوشیما و موجب شد تا ژاپن به دنبال جایگزینی منابع انرژی هسته ای با منابع دیگر انرژی برای تأمین نیازهای خود باشد.
بعد از این حادثه، توکیو تلاش کرد تا در منابع انرژی تجدیدپذیر، همچنین بهره وری بیشتر در بخش انرژی سرمایه گذاری کند. توجه توکیو به استفاده از گاز به عنوان یک انرژی به صرفه نیز افزایش یافت. بر این اساس تحولاتی در سیاست های انرژی ژاپن رخ داد که بر سرمایه گذاری های آتی در این بخش تأثیر گذاشت.
ژاپن به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در صنعت و فناوری گاز اقدام به سرمایه گذاری های گسترده ای در این زمینه کرده است. شرکت های بزرگی مانند توکیو گاز، جاپان پترولیوم، و اوجی گاز به عنوان بزرگترین شرکت های فعال در این صنعت به دلیل نیاز بالای ژاپن به واردات گاز، در سراسر جهان به سرمایه گذاری های جدید در این زمینه پرداخته اند. این شرکت ها تلاش می کنند با استفاده از فناوری های پیشرفته، مصرف گاز را بهبود ببخشند.
این شرکت ها علاوه بر فعالیت در داخل کشور، در سراسر جهان نیز سرمایه گذاری های زیادی در زمینه توسعه و بهره برداری از پروژه های گازی انجام می دهند. به عنوان مثال، شرکت توکیو گاز در همکاری با شرکت های دیگر، مانند شرکت های ایتالیایی انی، فیات و شرکت فرانسوی توتال، در پروژه های گازی در قاره آفریقا و جنوب شرق آسیا فعالیت می کند و در حوزه توسعه فناوری های جدید در صنعت گاز، ژاپن نیز فعالیت دارد. به عنوان مثال، شرکت توکیو گاز، با همکاری شرکت های دیگر، در حال توسعه فناوری های جدیدی برای افزایش بازدهی و بهره وری در استخراج گاز و تولید گاز مایع است.
بر اساس گزارش وزارت انرژی، تجارت و صنعت ژاپن در سال 2021، تقریبا 46 درصد از مصرف انرژی در این کشور را گاز تامین کرده است. ژاپن دارای بزرگترین بازار مصرف گاز مایع (LNG) در جهان است و تقریبا 35 درصد از نیاز خود به گاز را از طریق واردات گاز مایع تأمین می کند.
این کشور به عنوان یکی از بزرگترین مصرف کنندگان گاز طبیعی، به واردات گاز طبیعی از کشورهایی مانند روسیه، استرالیا و قطر متکی است. در سال 2020، ژاپن تقریبا 87 میلیون تن گاز طبیعی و 75 میلیون تن گاز مایع وارد کرد.
سرمایه گذاری ژاپن
صنعت گاز در ژاپن بسیار پویاست و هرساله سرمایه گذاری های قابل توجهی در این بخش صورت می گیرد. دلایل مختلفی برای سرمایه گذاری ژاپن در بخش گاز وجود دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
* بهینه سازی مصرف و کاهش واردات گاز: ژاپن به عنوان یکی از بزرگترین مصرف کنندگان گاز در جهان، نیاز زیادی به واردات گاز دارد؛ بنابراین، سرمایه گذاری در بخش گاز، به ژاپن کمک می کند تا نیاز خود به گاز را بهینه سازی کند و وابستگی به واردات را کاهش دهد.
*کاهش وابستگی به نفت: سرمایه گذاری در بخش گاز می تواند به کاهش وابستگی ژاپن به نفت کمک کند. نفت به عنوان یکی از اصلی ترین منابع انرژی در جهان، همواره تحت تاثیر تغییرات قیمتی بوده و این در حالی است که قیمت گاز کمتر تحت تاثیر تغییرات بزرگ قرار می گیرد؛ از این رو ژاپن با سرمایه گذاری در بخش گاز قصد دارد به کاهش وابستگی به نفت و افزایش امنیت انرژی خود کمک کند. ژاپن در سال 2019 اعلام کرد که برای کاهش وابستگی به نفت خاورمیانه 10 میلیارد دلار در گاز مایع سرمایه گذاری خواهد کرد.
*تنوع بخشی به منابع انرژی: سرمایه گذاری در بخش گاز می تواند به تنوع در منابع انرژی ژاپن کمک کند. تنوع در منابع انرژی، به معنای استفاده از چندین منبع انرژی مختلف برای تأمین نیازهای انرژی کشور است.
با تنوع در منابع انرژی،ژاپن می تواند برای مواجهه با تغییرات در بازارهای جهانی انرژی، مقاومت بیشتری داشته باشد.
* سرمایه گذاری جهت تامین انرژی مورد نیاز و رشد بازارهای خارجی: سرمایه گذاری ژاپن در بخش گاز، نه تنها در داخل این کشور موثر است، بلکه می تواند به رشد بازارهای خارجی نیز کمک کند. بر این اساس شرکت های ژاپنی در حوزه توسعه و بهره برداری از پروژه های گازی در کشورهای دیگر فعالیت می کنند که این فعالیت ها می تواند به رشد بازارهای خارجی و همچنین کسب درآمد برای شرکت های ژاپنی کمک کند. به عنوان مثال، ژاپن اقدام به سرمایه گذاری 14.4 میلیارد دلاری برای توسعه استخراج گاز مایع در کشور آفریقایی موزامبیک کرده و قرار است تولید 12 میلیون تن گاز مایع در سال 2024 آغاز شود. با توجه به آنکه ذخایر این منطقه بیش از 10 برابر واردات سالانه گاز مایع ژاپن تخمین زده می شود، می توان انتظار داشت که افزون بر عرضه پایدار به ژاپن، این کشور نقش مهمی در تامین گاز مصرفی سایر کشورها نیز ایفا کند.
در مجموع سرمایه گذاری های جهانی در صنعت گاز طبیعی مایع با توجه به پیامدهای جنگ در اوکراین و تحریم های غرب علیه روسیه و با توجه به تمایل اروپا به کنار گذاشتن گاز روسیه، شاهد رونق گسترده ای است.
ژاپن نیز به عنوان یک کشور پیشرو در این زمینه از ظرفیت های قابل توجهی برخوردار است و می تواند نقش مهمی در سرمایه گذاری های جهانی و همچنین پیشرفت تکنولوژیک صنعت گاز ایفا کند؛ به خصوص که این کشور از انگیزه های لازم برای چنین اقدام هایی نیز برخوردار است.
