برجام، هدف اصلی سفر ظریف به روسیه است
توسعه تجارت بین ایران و روسیه در دستور کار است
آرمان ملی – علیرضا پورحسین: نزاع ارمنستان و آذربایجان، برجام و بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به گفته بسیاری از کارشناسان به محور گفت‌وگوی ظریف و مقامات روسی در سفر آینده او تبدیل خواهد شد. این سفر زمانی از اهمیت دوچندان برخوردار می‌شود و سوالات زیادی را در ورای خود ایجاد می‌کند که در یک بازه چند روزه شاهد سفرهای دیپلماتیک بسیاری از سوی مقامات ایران یا کشورهایی که به نحوی نقش میانجی و رابط را ایفا می‌کنند، صورت می‌گیرد. دیدار سفیر ایران در مسقط با معاون سیاسی وزارت خارجه عمان، سفر الکاظمی به ایران و ایالات‌متحده و تعاملات بین‌المللی دیگر از جمله مهم‌ترین آنها هستند. مقوله مهم‌تر به نظر می‌رسد در این میان برجام باشد که روسیه و چین مواضع روشن و شفافی در این خصوص دارند و نماینده روسیه در سازمان ملل متحد و شورای امنیت ضمن محکوم کردن آمریکا و غیرمنطقی خواندن درخواست آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان در کنایه‌ای به طرف آمریکایی، رفتار این کشور علیه ایران را با رفتار پلیس آمریکا با سیاهپوستان این کشور مقایسه کرد که خشم مردم آمریکا را در هفته‌های گذشته درپی داشته است. استحکام مواضع طرف روس همچنان ادامه دارد زیرا که صحبت از حقانیت ایران است. اقدامات جمهوری اسلامی ایران در توافق هسته‌ای کاملا عقلانی، صلح‌جویانه و در چارچوب حل و فصل مسالمت‌آمیز مسائل بود اما آمریکایی‌ها همچنان به اقدامات ضد ایرانی خود ادامه می‌دهند. درخواست مسکو برای مشارکت تهران در مذاکرات گروه چهار شامل کشورهای چین، پاکستان، روسیه و آمریکا برای حل و فصل بحران در افغانستان نیز قطعا در این سفر مطرح خواهد شد. در راستای بررسی این مسائل «آرمان ملی» گفت‌وگویی با شعیب بهمن، کارشناس مسائل بین‌الملل داشته است که در ادامه می‌خوانید.
سفر ظریف به روسیه با چه اهدافی صورت می‌پذیرد؟
سفر ظریف به روسیه در راستای توسعه مناسبات دو کشور و گفت‌وگو در خصوص مسائل منطقه‌ای قطعا صورت خواهد گرفت. توسعه تجارت بین ایران و روسیه در دستورکار است و مسائل اقتصادی نیز قطعا در همین راستا مطرح خواهد شد. برجام، لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران و مانور آمریکا برای از بین بردن این دو مقوله قطعا در این سفر مورد توجه قرار می‌گیرد. روسیه همواره به عنوان کشوری که حامی برجام بوده است و همواره از سیاست‌های برخی کشورهای غربی در این راستا انتقادات جدی داشته است و به نحوی میانجی مهمی در موضوع برجام بوده قطعا در این راستا موضع‌گیری‌های مهمی دارد و قسمت جدی این سفر شاید در رابطه با همین برجام باشد. از سوی دیگر، روسیه یکی از کشورهایی است که در راهبرد ایران در نگاه به شرق مورد توجه بوده، و ایران همواره سعی کرده این راهبرد نگاه به شرق را فراجغرافیایی تعریف کند. به این معنا که صرفا کشورهایی که در شرق ایران قرار دارند، شرق تلقی نمی‌شوند بلکه در این نگاه هر کشوری که سیاستی مستقل دارد حتی اگر در قاره آمریکا باشد نیز در این چارچوب و نگاه قرار می‌گیرد. قاعدتا روسیه نیز در همین چارچوب با توجه به روابط خوبی که در سال‌های اخیر با ایران داشته یکی از کشورهایی است که می‌تواند سندی راهبردی همچون آنچه میان ایران و چین امضا خواهد شد، میان ایران و روسیه نیز رقم بخورد.
آیا روسیه به کاهش تعهدات هسته‌ای ایران انتقاد دارد و آیا در این رابطه مذاکراتی نیز صورت خواهد گرفت؟
تا به امروز موضع رسمی مقامات روسیه در مورد برجام و کاهش تعهدات هسته‌ای ایران روشن، شفاف و صریح بوده است. به این معنا که روس‌ها در وهله اول بر این باور هستند که خروج آمریکا از برجام، نقض آشکار یک تفاهمنامه بین‌المللی و اقدامی اشتباه بوده و عدم پایبندی کشورهای اروپایی به اجرای برجام نیز و مفاد مختلف آن، نمایانگر ناتوانی اروپا در مقابل یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده است. در همین راستا بر این باور هستند که اروپا نیز تا حد زیادی توافق برجام را نقض کرده است. بر طبق این باورها روس‌ها، ایران را در کاهش تعهدات هسته‌ای خود محق می‌دانند و معتقد هستند که اقدامات و گام‌هایی که ایران برداشته کاملا قانونی است زیرا این اقدامات در مقابل عملکرد نادرست ایالات‌متحده و اروپا صورت گرفته و ایران ناگزیر شده است که این اقدامات را انجام دهد. روسیه بارها تاکید کرده است که اقدامات ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای بازگشت‌پذیر است و به دنبال انجام تعهدات از سوی سایر کشورها ایران نیز می‌تواند به تعهدات خود به صورت کامل بپردازد. بنابراین موضع‌گیری رسمی روس‌ها در قبال ایران مثبت است حتی اگر برخی تحلیل‌ها برخلاف این باشد.
در خلال این سفر موضع گیری‌ها در خصوص تنش‌های اخیر در قفقاز چگونه خواهد بود؟
قطعا مناقشات منطقه‌ای یکی از موارد گفت‌وگو میان ایران و روسیه است. منطقه قفقاز از لحاظ جغرافیایی به‌گونه‌ای است که میان ایران و روسیه قرار دارد و می‌تواند امنیت هر دو کشور را تحت تاثیر مستقیم قرار دهد و ممکن است شرایطی ایجاد شود که بازیگران غیرمنطقه‌ای از جمله ایالات‌متحده، کشورهای اروپایی و حتی رژیم‌صهیونیستی بیش از گذشته در منطقه به نقش‌آفرینی بپردازند، بنابراین قاعدتا درگیری‌های نظامی آذربایجان و ارمنستان قطعا از دستورکارهای دیدار مقامات ایران و روسیه خواهد بود. در گذشته موضوع قره‌باغ بارها مطرح شده و رایزنی‌ها نیز در این خصوص مطبوع بوده است. آنچه مشخص است ایران و روسیه نظر مشخص و موافقی در خصوص پایان سریع‌تر درگیری در قره‌باغ دارند و هر دو کشور خواهان این نیستند که تنش‌ها بیش از این افزایش یابد؛ در نتیجه جزئیات این موضوع نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
روزنامه آرمان ملی
