کارشناس مسائل اوراسیا معتقد است در آستانه یکسالگی از شروع عملیات ویژه نظامی در اوکراین اهداف روسیه در این کشور محقق شده است و تأکید میکند که فرسایشی شدن جنگ احتمال گسترش آن را افزایش میدهد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران توانا، پنجم اسفندماه روسیه عملیاتی را به نام «عملیات ویژه نظامی» علیه اوکراین آغاز کرد. پوتین رئیس جمهوری روسیه، همان زمان علت این عملیات را دفاع از مردمی دانست که هشت سال مورد مورد قلدری و نسلکشی قرار گرفته بودند. با شروع این عملیات کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی به سردستگی آمریکا به کمک اوکراین آمدند. این کشورها نه تنها میلیاردها دلار به همراه تجهیزات سنگین و نیمه سنگین در اختیار اوکراین قرار دادند؛ بلکه با تحریم روسیه تلاش کردند که جلوی پیشروی این کشور را در خاک اوکراین بگیرند.
شعیب بهمن کارشناس مسائل اوراسیا، درباره تحقق اهداف روسیه در آستانه یکسالگی شروع جنگ در اوکراین، به خبرنگار توانا، میگوید: جنگ اوکراین در دو سطح تحلیل مورد بررسی قرار میگیرد. یک سطح تحلیل در روابط میان روسیه اوکراین و یک سطح تحلیل کلان هم در رابطه با مناسبات روسیه و غرب است.
علل شروع جنگ چه بود؟
او میافزاید: علل شروع جنگ در همین دو سطح تحلیل، قابل ارزیابی است. به همین سبب، اگر بخواهیم نتایج این جنگ را در یکسالگی آن، مورد ارزیابی قرار دهیم، باید این دو سطح تحلیل را مورد بررسی قرار دهیم. سطح تحلیل نخست، در رابطه با موضوعات میان روسیه و اوکراین است. اگرچه سقوط دولت زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین، به عنوان یکی از اهداف روسیه محقق نشده است، اما روسها موفق شدند، چهار منطقه در اوکراین را به سرزمینهای خودشان ملحق کنند.
شعیب بهمن، کارشناس مسائل اوراسیا
تحقیق هدف مهم روسیه در اوکراین
این کارشناس مسائل اوراسیا، تأکید میکند: الحاق چهار منطقه به سرزمین روسیه، یک دستاورد قابل توجه برای این کشور به شمار میآید. پیش از شروع جنگ یکی از دلایلی که موجب تشدید تنش و شروع این جنگ شد، اقداماتی بود که دولت اوکراین علیه روستبارهای ساکن در مناطق شرقی و جنوبی این کشور، انجام میداد. اگر با این نوع تعبیر به این مسئله نگاه کنیم، قاعدتاً الحاق چهار منطقه به خاک روسیه به منزله مصونسازی روستبارها از اقدامات دولت اوکراین علیه آنها به شمار میآید. این یکی از اهداف مهمی بود که روسیه از زمان آغاز این درگیری آن را دنبال میکرد.
تقابل روسیه با غرب در خاک اوکراین
عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشهسازان نور، با اشاره به روابط میان روسیه و غرب میگوید: در سطح کلان یعنی در روابط روسیه با غرب هم، روسیه با شروع این عملیات نظامی یا جنگ، موفق شد، فضای امنیتی و نظامی شرق اورپا را تا حد زیادی از قرار گرفتن تحت سیطره آمریکا و ناتو خارج کند. این تقابل میان روسیه و غرب در واقع تقابل میان روسیه با آمریکا و ناتو تلقی میشود.
بهمن با بیان اینکه اوکراین به عنوان کشوری که دارای ارزش ژئو استراتژیک و ژئو پلتیک بود، تصریح میکند: امروز اوکراین، نه تنها به غرب و ساختارهای اروپایی نپیوسته، بلکه با الحاق مناطق ژئو پلتیک ارزش خود را هم از دست داده است. این در واقع یک دستاورد مهم در حوزه مناسبات روسیه با غرب به شمار میآید. در نتیجه به نظر میرسد که روسها در یکسالگی جنگ اوکراین از نظر جغرافیایی و میدانی دست برتر را در اختیار دارند. روسیه تا حد زیادی به اهداف از پیش تعیین شده خودشان دست پیدا کرده است. هرچند که حمایتهای غرب از دولت زلنسکی را نمیشود در فرایند این نبرد یکساله نادیده گرفت.
او اضافه میکند: این حمایتها، حمایتهای همهجانبه در حوزههای مختلف نظامی، سیاسی، اقتصادی، تبلیغاتی و رسانهای بوده است. اگر همه این عوامل را در کنار هم و در دو کفه ترازو قرار دهیم، این کفه ترازو در حال حاضر به نفع روسیه سنگینی میکند.
جهان تمایلی به جنگ جهانی سوم ندارد
این کارشناس مسائل اوراسیا درباره پرسشی با موضوع احتمال جنگ جهانی سوم چه میزان است، میگوید: احتمال اینکه چیزی به نام جنگ جهانی سوم شکل بگیرد، اندک است. به این دلیل که طرف غربی تمایلی به شکلدادن و درگیری مستقیم با روسیه ندارد. البته روسیه هم از چنین امری اجتناب میکند. اما اینکه کشورهای غربی در حال ارسال تسلیحات و تجهیزات تازهتر در حوزه تجهیزات سنگین به اوکراین هستند، میتواند به معنای فرسایشی و طولانی شدن جنگ باشد.
او عنوان میکند: در غرب هیچ کشوری به عنوان یک کشور میانجی خواهان پایان یافتن این بحران در کوتاه مدت نیست. از ابتدا این تصور در میان کشورهای غربی وجود داشت که فرسایشی شدن جنگ میتواند به روسیه آسیبهای جدی وارد کند. هرچند که گذر زمان نشان داده که آسیب به کشورهای غربی در حوزههای مختلف بهویژه در حوزههای اقتصادی انرژی و تأمین مواد غذایی و کشاورزی بسیار بیشتر بوده است. کشورهای غربی از تحریمهایی که علیه روسیه وضع کردند متحمل آسیب ها و خسارتهای قابل توجهی نسبت به روسیه شدند.
بهمن در پایان یادآور میشود: روند کنونی در کشورهای غربی نشان میدهد که آنها در شرایط فعلی تمایلی ندارند که جنگ در کوتاه مدت خاتمه پیدا کند. در عین حال طولانی و فرسایشی شدن جنگ میتواند با خطراتی مانند گسترش دامنه جنگ به کشورها و مناطق دیگر هم همراه باشد. اگر تحرکات کشورهای غربی همچنان ادامه داشته باشد این احتمال وجود دارد که دامنه جنگ به نقاط دیگر گسترش پیدا کند. کشورهای غربی تلاش میکنند در حال حاضر تا شرایط را مدیریت کنند و وارد چنین سناریویی نشوند.