🔺به همت کانون علوم سیاسی دانشگاه شهید محلاتی، نشست علمی با موضوع جنگ کریدورها در دوره نظم در حال ظهور جهانی امروز دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ در سالن شهید کمالی دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران برگزار شد.
🔺 دکتر شعیب بهمن پژوهشگر و تحلیلگر روابط بین‌الملل و رییس موسسه مطالعات جهان معاصر در این نشست، ضمن تشریح مفروض های ذهنی و جایگاه ایران در نظریه های ژئوپلیتیک، به معنای جدید کریدور و معرفی انواع کریدورهای پیرامون ایران شامل کریدور یک کمربند جاده چین/ کریدور لاجورد/ کریدور عرب مدیترانه/ کریدور شمال جنوب/ کریدور راه توسعه/ کریدور مقاومت و کریدور زنگزور پرداخت.
🔺وی گفت: «در سال‌های گذشته غفلتی جدی در حوزه مسائل ترانزیتی ایران اتفاق افتاد و به دلیل فقدان یک «تصویر کلان» از تحولات بین‌المللی، ایران موفق نشد که یک طراحی راهبردی در حوزه مسائل کریدوری و ترانزیتی داشته باشد. این امر باعث شده‌است که در داخل ایران برنامه مدون، کلان و راهبردی برای پیشبرد این پروژه وجود نداشته باشد و از سوی دیگر همسایگان از این غفلت استفاده کنند و توانایی و ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی خود را فعال کنند.
🔺 دکتر بهمن افزود: فعال شدن ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی همسایگان باعث تخلیه ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی ایران نیز شده و خواهد شد. از این رو ضروری است که در ایران نسبت به طراحی یک پروژه کلان در حوزه کریدورهای ترانزیتی و به ویژه کریدورهای اقتصادی باز‌اندیشی شود و این اقدام به صورت جدی در دستور کار نهاد‌های مرتبط با حوزه سیاست خارجی قرار بگیرد».
🔺بهمن درباره نادیده گرفتن موقعیت ژئوپلیتیکی ایران توسط کشور‌های منطقه گفت: «به هر حال بی توجهی‌های داخلی و فقدان طراحی طرح‌های کلان در این زمینه باعث شده است که سایر کشور‌ها از این شرایط استفاده کند و پروژه‌های خود را پیش ببرند. با وجود اینکه در بسیاری از حوزه‌ها، موقعیت ژئوپلیتیک ایران نسبت به همسایگان برتری دارد، اما فقدان توجه و سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها باعث شده‌است که سایرین به مسیر‌های جایگزین فکر کنند.
🔺وی افزود:این نکته مهم است که اقتصاد بین‌الملل هیچ‌گاه معطل یک کشور نمی‌ماند و اقدامات خود را از راه‌های دیگر دنبال خواهد کرد؛ بنابراین اگر ایران به عنوان مثال بیش از ۲۰ سال است که در تکمیل پروژه کریدور شمال-جنوب تعلل می‌کند، باید منتظر احداث کریدورهای جایگزین در اطراف خود باشد. از سوی دیگر اگر ایران تصمیم راهبردی برای مشارکت در طرح ابتکاری کمربند و جاده چین نگیرد، همسایگان از ظرفیت‌های خود استفاده می‌کنند. هرچند ممکن است جغرافیا و ژئوپلیتیک همسایگان شبیه به جغرافیای ایران نباشد یا باعث شود که مسیر‌ها دورتر شوند و صرفه اقتصادی آن نسبت به مسیر ایران کمتر شود. این یک واقعیت است که اقتصاد بین الملل معطل نمی‌ماند و راه خود را پیدا می‌کند».
