شعیب بهمن مدرس دانشگاه و کارشناس مسائل اوراسیا
پاسخی که به حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق داده شد و با نام «وعده صادق» شناخته می‌شود، واجد ویژگی‌هایی همچون قدرت و سرعت به نسبت فاصله جغرافیایی بود.
محیط خاورمیانه یا غرب آسیا همیشه تنش‌زا بوده است و با توجه به اینکه عوامل پدیدآورنده این بحران‌ها همچنان پابرجا هستند، به نظر می‌رسید این شرایط در آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود، اما بعد از تحولات اخیر، در قواعد منازعه در این محیط، تغییراتی پدید آمده است.
این اقدام ایران، همانطور که بارها گفته شده، یک اقدام کاملا بی‌سابقه محسوب می‌شود که توانست به غیر از تاثیرات قابل‌توجهی که بر معادله بازدارندگی در منطقه گذاشته است، سطح پاسخ‌های نامتقارن را افزایش دهد و همچنین توازن وحشت در منطقه را نیز دگرگون کند. اسرائیلیها در گذشته تصور می‌کردند که ایران در برابر ترور دانشمندان و فرماندهان نظامی و یا خرابکاری‌هایشان، عملی متقارن انجام می‌دهد، اما عملیات وعده صادق به آنها نشان داد که ایران دست به اقدامات شدیدتری خواهد زد. به طوری که می‌توان این عملیات را پایان دوران صبر استراتژیک و صبر راهبردی ایران در برابر اقدامات خرابکارانه و تروریستی اسرائیل دانست.
این اقدام ایران، درواقع یک گام کوچکی محسوب می‌شود و این مسئله که ایران در صورت پاسخ دادن اسرائیل به این عملیات ضربه بزرگ‌تر و خیلی شدیدتری خواهد زد، برای اسرائیلیها همچنان کابوس است. با وجود اینکه ایران همیشه به پیش گرفتن سیاست صلح و دوستی نسبت به همسایگانش تمایل دارد، این اقدام پیام واضحی به تمام کشورهایی بود که قصد دارند خطوط قرمز ایران در منطقه را زیر پا بگذارند و یا امنیت ملی ایران را خدشه‌دار کنند. این پیام واضح و آشکار موقعیت ایران را در منطقه غرب‌آسیا و حتی در سطح بین‌الملل ارتقا می‌بخشد.
اما گذشته از اینها، بعد از چالش‌های به‌وجود آمده در منطقه و پاسخ ضعیف اسرائیل به عملیات وعده صادق، افکار عمومی در تلاش برای پیش‌بینی اتفاقات آینده هستند.
واقعیت این است که اگر اسرائیل عقلانی رفتار کند، نباید به اقدام ایران پاسخ دیگری دهد. به بیانی، هرگونه اقدام انتقام‌جویانه اسرائیل، به‌ویژه در این شرایط که هیچ حمایتی از سوی جوامع بین‌المللی ندارد، یک اشتباه راهبردی و استراتژیک به حساب می‌آید. با توجه به اینکه آمریکا به عنوان یکی از مهم‌ترین حامیان اسرائیل به صراحت اعلام کرد که نه در عملیات اسرائیل با آنها مشارکت می‌کند و نه اساساً خواهان پاسخ دادن اسرائیل به این اقدام ایران است؛ تنهایی اسرائیل در منطقه، یک هشدار بسیار مهم در تصمیم‌گیری اسرائیلیها تلقی می‌شود که می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های آنها موثر باشد.
دومین مسئله تاثیرگذار در تصمیم‌گیری اسرائیل، اقدام متقابل یا ضربه دوم ایران است. اسرائیل طی ماه‌های گذشته درگیر جنگی چند‌جبهه‌ای است. بنابراین، هرگونه پاسخ سنگین و تلافی‌جویانه به عملیات وعده صادق، یک رویداد اثرگذار و کشنده به شمار می‌آید. به همین خاطر، اسرائیلیها به این نتیجه رسیدند که بهتر است اقدامی انجام دهند که متحمل ضربه دوم از سوی ایران نشوند. اقدامی چنان ضعیف و کوچک که حتی خود مسئولان ارشد اسرائیل نیز به این حرکت حقیرانه، واکنش‌های تندی ابراز کردند.
با وجود این، باید به این نکته توجه داشت که هم اسرائیل در وضعیت باثباتی قرار ندارد و هم اساساً نتانیاهو بقای خود را در ادامه جنگ، درگیری، تنش و بحران می‌داند؛ در نتیجه، احتمال اینکه بعد از این پاسخ مفتضحانه، تصمیمات غی عقلانی اتخاذ کنند وجود دارد. هرچند شواهد نشان می‌دهد، آمریکایی‌ها در تلاش هستند که اسرائیل را منصرف کنند، چرا که به خوبی می‌دانند، ادامه این بحران بدون اینکه دستاوردی داشته باشد، می‌تواند برای اسرائیل و حتی آمریکا هزینه‌های بسیار گزافی ایجاد کند. گرچه نباید فراموش کرد که اسرائیلیها حتی اگر به عملیات وعده صادق پاسخ نظامی متقارن ندهند، جنگ روانی را در سطح رسانه‌ای ادامه خواهند داد؛ جنگی که در آن دشمن تلاش خواهد کرد تا حملات خود را کوبنده و مثمر ثمر جلوه دهد و حملات ایران را کوچک و بی‌اثر!
