یک کارشناس حوزه قفقاز گفت: واقعیت این است که نمی‌توان همه موضوعات دو طرف آذری و ارمنی در نظر گرفت. حتمی گروه‌های دیگر و دولت‌های دیگر نیز در این موضوع را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
نورنیوزـ گروه بین‌الملل: دکتر شعیب بهمن کارشناس حوزه اوراسیا، قفقاز و آسیای میانه که مهمان گفتگوی زنده اینستاگرامی نورنیوز بود در خصوص ریشه‌های تحولات منطقه قفقاز گفت: ریشه تحولات فعلی را باید در جنگ سال گذشته جست‌وجو کنیم. در آن جنگ تحولات مهمی رخ داد و جمهوری آذربایجان آن هفت شهر پیرامونی قره‌باغ را در اختیار گرفت. در جریان جنگ گذشته جمهوری آذربایجان توانست بخشی از این مسیر ترانزیتی ایران به اروپا را در اختیار بگیرد. البته پیش‌ازاین کمتر از سوی آذربایجان به این جاده توجه می‌شد اما در شش ماه گذشته طی سه مرحله نخست نیروها مسدود کردند. بار دوم از کامیون‌ها را حق ترانزیت گرفتند که قبلاً هم داده بودند و بار سوم دستگیری دو راننده بود.
بهمن افزود: واقعیت این است که نمی‌توان همه موضوعات دو طرف آذری و ارمنی در نظر گرفت. حتمی گروه‌های دیگر و دولت‌های دیگر نیز در این موضوع را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
او ادامه داد: اسرائیلی‌ها از سال‌های گذشته با یک استراتژی از سو جمهوری اسلامی مواجه شده‌اند و آن این بوده است که مقاومت را تا مرز سرزمین‌های اشغالی پیش ببرند. بعد از فروپاشی شوروی روندهایی در کشورهای جدید رخ داد مانند ملی‌گرایی گریزازمرکز و غرب‌گرایی. از طرفی یک فضای قابل‌توجه ایجاد شد تا صهیونیست‌ها برنامه خود را در منطقه پیش ببرند. آنها معتقدند که اگر ایران در لبنان و سوریه نفوذ دارد باید در مقابل، آنها هم در کشورهای دیگری نفوذ داشته باشند. یکی از این کشورها آذربایجان بوده است. از ایجاد مراکز فرهنگی در داخل این کشور تا مشارکت در طرح‌های اقتصادی و فروش تسلیحات همه اینها جای تردیدی باقی نمی‌گذارد که اسرائیل در این مورد نقش ایفا می‌کند. در سال‌های گذشته عوامل امنیتی آمریکا و اسرائیل تلاش بسیاری برای از ایجاد شکاف قومی و مذهبی داشته‌اند که می‌توان در این راستا تحلیل کرد.
این تحلیل‌گر روابط بین‌الملل تصریح کرد: البته اسرائیل تلاش ویژه‌ای کرد که در مرزهای جدید پس از جنگ چهل و چهارروزه حضور داشته باشد در پوشش‌های اقتصادی کارهای اطلاعاتی و امنیتی انجام دهد. پیشنهاد ایجاد روستاهای هوشمند و سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی پوششی بود که بتوانند کارهای اطلاعاتی خود را انجام دهند.
برای ایران بسیار اهمیت دارد که در این مناطق به‌هیچ‌وجه نیروهای اسرائیل حضور نداشته باشند. ایران به شکل قاطع با این موضوع برخورد خواهد کرد همان‌طور که در سایر مناطق نیز به‌صورت قاطع با چنین رفتارهایی برخورد خواهد شد.
بهمن ادامه داد: رزمایش فاتحان خیبر پیام چندوجهی داشت. به‌صراحت این پیام داده شد که ایران تغییرات ژئوپلیتیک را نخواهد پذیرفت و این پیام به همه بازیگران منطقه داده شد. پیام دوم درباره فعالیت‌های رژیم صهیونیستی بود که درباره آن صحبت شد. سومین پیام به گروه‌های قوم‌گرا و تجزیه‌طلب و گروه‌های داخل جمهوری آذربایجان داده شد. البته این گروه‌ها متعدد هستند اما هواداران زیادی ندارند که بعضاً به سی نفر هم نمی‌رسند. این رزمایش این پیام را نیز داشت که این فعالیت‌ها تحمل نخواهد شد. پیام دیگر مسئله گروهای تروریستی در منطقه بود و در نهایت پیام مهم این بود که ایران همه تحولات منطقه را با جزئیات و دقیق را رصد می‌کند که به نظر می‌رسد همه بازیگران منطقه پیام این رزمایش را دریافت کردند.
او همچنین تاکید کرد: سال گذشته وقتی شواهد نشان می‌داد که جنگی ممکن است رخ بدهد بارها گفته شد که این موضوع صرفاً دعوای ارمنی و آذری نیست بلکه هم به تحولات غرب آسیا مرتبط است و هم با ژئوپلیتیک ایران. همه اینها را باید با تحولات قفقاز جمع کرد و با هم تحلیل کرد. تردیدی وجود ندارد که همه رویدادهای منطقه با این موضوع در ارتباط است. مثلاً وقتی مسیر لاجورد که افغانستان و پاکستان عبور می‌کند و به ترکیه متصل می‌شود را بررسی می‌کنیم مشهود است که ایران عملاً حذف می‌شود و زمانی که این را در کنار طرح‌های آمریکا مورد ارزیابی قرار می‌دهیم متوجه می‌شویم که آمریکا هم همواره می‌خواسته است که ایران را از مسیرهای ترانزیتی و انتقال انرژی محروم کند.
در ادامه این گفت‌وگو در خصوص راهبرد جمهوری اسلامی ایران و نقش سایر کشورهای منطقه قفقاز تحلیل‌ها ارائه شد که می‌توانید در لینک زیر ببینید:
گفت‌وگوی کامل نورنیوز با دکتر شعیب بهمن
مجموعه گفت‌وگوهای زنده نورنیوز با توجه مسائل روز ایران و جهان به‌صورت زنده برگزار می‌شود.
