کرسی نقد کتاب جریان شناسی سلفی‌گری در قفقاز

🔶کرسی نقد کتاب جریان شناسی سلفی‌گری در قفقاز

🔹نویسنده: دکتر شعیب بهمن

🔹ناقد: دکتر احمد کاظمی

🔹ناقد: دکتر محسن الموتی

🔹دبیر: حجت‌الاسلام دکتر محسن محمدی

📍مکان: دانشکده فرهنگ و ارتباطات

🛎️زمان: چهارشنبه ۱ آذر ساعت ۱۰

کرسی نقد کتاب «جریان‌شناسی سلفی‌گری در قفقاز» نوشته دکتر شعیب بهمن توسط پژوهشگاه امام صادق ع و با همکاری دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه علوم‌انسانی شهید محلاتی برگزار شد.
دکتر احمد کاظمی به‌عنوان «ناقد کتاب» در این نشست تسلط نویسنده بر موضوع کتاب؛ متن سلیس، علمی و منسجم آن؛ نو بودن موضوع؛ استفاده مؤلف از منابع مختلف انگلیسی، روسی، عربی، فارسی و ترکی علی‌رغم قلّت منابع در این موضوع، نتیجه‌گیری موجز و کاربردی را از نقاط قوت کتاب حاضر خواند.
دکتر کاظمی با تأکید بر اینکه بعد از فروپاشی شوروی، «اسلام سنتی در قفقاز شمالی» که در طول تاریخ تصوف و طریقت‌های قادری، نقشبندی و شاذلی بودند، مورد هجمه جریان سلفی گری افراطی و تکفیری قرار گرفت، افزود: سه دوره در ورود و یا تقویت خشونت‌آمیز سلفی گری تکفیری در قفقاز شمالی مؤثر بوده است.
وی افزود: این سه دوره شامل جنگ‌های اول و دوم چچن (۱۹۹۴-۹۶ و ۱۹۹۹-۲۰۰۰)، بحران جنگ داخلی سوریه از جمله تشکیل امارات اسلامی قفقاز و اعزام «گروه مهاجرین و انصار» از قفقاز شمالی به سوریه و نهایتاً دوره بعد از پروژه جنگ دوم قراباغ (۲۰۲۰) می‌شوند.
این پژوهشگر اوراسیا، هدف از صدور سلفی گری به قفقاز شمالی و تلاش‌ها برای پمپاژ آن از قفقاز شمالی به قفقاز جنوبی (با محوریت جمهوری آذربایجان) را تشیع زدایی در منطقه و ایجاد کریدور به‌اصطلاح مدنظر سلفیت تکفیری از قفقاز به آسیای مرکزی و افغانستان و پاکستان در راستای اهداف ناتو خواند.
دکتر کاظمی در ادامه تأکید کرد در قالب مدل نقد کتاب موسوم به شیوه دانشگاه مک گیل، نویسنده در رسیدن به ایده اصلی کتاب که همان تبیین جریان‌های سلفی گری در قفقاز بوده است، موفق بوده است.
وی در ادامه نکاتی را به‌عنوان محورهای تکمیلی مباحث کتاب برای چاپ‌های بعدی عنوان کرد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: توجه به دیگر مؤلفه‌ها از جمله اشتباهات روسیه در قفقاز شمالی و همچنین اختلاف میان علمای صوفی و تأثیر ایران زدایی در قفقاز شمالی در مبحث عوامل داخلی رشد سلفی گری در قفقاز؛ نقش امریکا، رژیم صهیونیستی و پاکستان در مبحث عوامل خارجی رشد جریان‌های سلفی گری در قفقاز شمالی؛ بررسی تأثیر پروژه جنگ دوم قراباغ بر تقویت سلفی گری در قفقاز شمالی و جنوبی؛ مدل توسعه سلفی‌تری وهابی در جمهوری آذربایجان و نقش نهادهای دولتی دراین‌خصوص؛ توجه به تأثیر جریان‌های تبشیری در مبحث جریان‌های تاریخی تأثیرگذار بر مسلمانان در قفقاز و… .
در این نشست دکتر الموتی دیگر ناقد کتاب نیز ضمن بررسی نقاط قوت کتاب، پیشنهاداتی از جمله دسته‌بندی گرایش‌های جریان سلفی‌گری در قفقاز شمالی از منظر سلفی اصلاحی یا به‌اصطلاح جهادی ارائه کردند.
دکتر شعیب بهمن نویسنده کتاب «جریان‌شناسی سلفی‌گری در قفقاز» در این نشست ضمن تبیین فصول مختلف این کتاب ارزشمند، به اهمیت و اهداف نگارش کتاب، موانع پژوهش از جمله فقدان منابع کافی دراین‌خصوص پرداختند.