فشارهایی که آمریکا ایجاد میکند اگرچه در کوتاه مدت به تشکیل بلوک متحد ضد آمریکایی منجر نمیشود، ولی همکاری بین کشورهایی که بر آنها فشار وارد میشود را بیشتر میکند.
شعیب بهمن در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اقدامی که کشورهای تحت تحریم در حوزه انرژی میتوانند در برابر آمریکا انجام دهند، اظهار داشت: اقدام امریکا در برابر پروژههای انتقال انرژی به سایر مناطق مصرف کننده با دلایل و اهداف مختلفی صورت میگیرد، در مورد ایران هدف اصلی این بود که از مزایای انتقال گاز به کشورهای همسایه محروم شویم و نتوانیم درآمد قابل ملاحظهای کسب کنیم اما در مورد نورداستریم مسئله متفاوت است علاوه بر اینکه آمریکاییها تلاش میکنند تا روسها را از درآمد صادرات به اروپا محروم کنند، هدف بزرگتر اینکه بتوانند صادرات گاز خود را از طریق کشتیهای غول پیکر به اروپا انجام دهند و از این طریق منفعت مالی هم کسب کنند، بنابراین علاوه بر اینکه جنبه سلبی در برابر روسیه دارد دارای جنبه ایجابی هم برای امریکا است.
وی افزود: اینکه کشورهای ایران، روسیه، هند و پاکستان و چین بتوانند محور ضد آمریکایی تشکیل دهند دارای علاقمندانی در سطح بینالمللی و ایران است و این رویکرد طرفدارانی دارد، اما به هرحال باید به واقعیتهای روابط هر کدام از این کشورها با آمریکا توجه داشته باشیم. ایران ماهیتا و ذاتا با آمریکا در تضاد است، اختلاف آمریکا با روسیه بر سر منافع ژئوپلیتیکی است، در حالی که هندیها سعی کردهاند روابط متوازنی را با آمریکا ایجاد کنند بنابراین رویکرد هر کشوری با آمریکا متفاوت است و همین مسئله باعث میشود دستکم در کوتاه مدت چشمانداز روشنی برای اینکه کشورها بتوانند بلوک محکم ضد آمریکایی به صورت رسمی تشکیل دهند، نیست.
این کارشناس اقتصاد سیاسی گفت: در این موضوع سوال این است که آیا این کشورها میتوانند در کنار یکدیگر برای مقابله با سلطه و هژمونی آمریکا که به صورت یکجانبه و زورگویانه کشورها را از همکاری با یکدیگر باز میدارد، قرار گیرند؟ پاسخ اینکه کشورها میتوانند با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشند بخصوص که این روند محدود به ایران هم نمیشود، دولت ترکیه به خاطر معامله تسلیحاتی با روسیه تحت تحریم است، هندیها را تحریم کردند تا اساسا وارد معامله تسلیحاتی جدید با روسها نشوند، خود روسها را به دلایل متفاوت تحت تحریم قرار دادهاند و یا با چین وارد جنگ تجاری عظیم شدهاند، بنابراین فشارهایی که آمریکا ایجاد میکند اگرچه در کوتاه مدت به تشکیل بلوک متحد ضد آمریکایی منجر نمیشود، ولی همکاری بین کشورهایی را که بر آنها فشار وارد میشود، بیشتر میکند. در نتیجه میتوان چشم اندازی متصور بود که همکاری بین کشورهایی مثل ایران، روسیه، ترکیه، چین و هند در سالهای آینده افزایش پیدا کند کما اینکه این روند شروع شده است.
وی ادامه داد: موضوع کنار گذاشتن دلار به عنوان ارز مرجع یکی از مباحثی است که در سالهای اخیر محقق شده و قائدتا اجرا و تحقق این امر میتواند تا حد زیادی از هژمونی اقتصادی امریکا در سطح بین الملل بکاهد. در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم این آمریکائیها بودند که نهادهای اقتصادی بینالمللی مثل بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول را شکل دادند و عملا دلار آمریکا بینالمللی شد در حال حاضر اگر ایران، روسیه و چین هند، ترکیه و یا حتی کشورهای آفریقایی و برزیل که علاقه دارند با پول خود مبادله داشته باشند از سیطره دلار خارج شوند، یک ضربه اساسی به برتری اقتصادی امریکا در سطح بین الملل است، بنابراین زمینه همکاری برای تشکیل بلوک ضد امریکایی هرچند در بلندمدت وجود دارد.