شعیب بهمن تحلیلگر مسائل بینالملل
طی هفتههای اخیر و در شرایطی که ویروس مرگبار کرونا در چین شیوع یافته است، بسیاری از کشورهای جهان روابط خود را با این کشور تقلیل داده و مناسبتشان را کاهش دادهاند. این در حالی است که نگاهی به موضعگیریهای مقامات جمهوری اسلامی ایران و به ویژه وزارت امور خارجه نشان میدهد که روابط ایران و چین بهتر از پیش استمرار دارد؛ اتفاقی که نشان میدهد ایران توانسته از فرصت به وجود آمده در خصوص بیشتر شدن تنشها میان چین و ایالات متحده آمریکا بهره برده و خود را به چین نزدیکتر کند.
رویکرد نگاه به شرق یکی از رویکردهای پرسابقه در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بوده و طی سالیان گذشته از جنبهها و ابعاد مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از این منظر دولت ایران در طول سالهای اخیر و با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری، روابط نسبتا مطلوبی را با دولت چین برقرار کرده و از آن رو که نگاهی به پیشینه روابط خارجی دو کشور نشان از مثبت بودن مناسبات ایران و چین داشته، مسئولان پکن نیز نگاه سازندهای به تقویت روابط داشتهاند. همین امر سبب شده که در طول سالهای متمادی این رابطه مثبت ساخته شود.
کشورها در شرایطی که بحران انسانی را تجربه کرده و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکنند، اتفاق رایجی است که کشورهای دوست به یاری یکدیگر بشتابند؛ کما اینکه اکنون ایران به یاری دولت چین شتافته و چه در زمینه کمک مادی نظیر ارسال ماسک ضد آلودگی و چه در زمینه دیپلماسی عمومی اقدام به حمایت از دوستان چینی خود کرده است. در زمانی که جمهوری اسلامی ایران نیز دچار مشکلاتی نظیر تحریم شده، کشور چین تلاش کرده تا در حد توان خود به یاری مردم ایران بشتابد.
در شرایط فعلی به هر روی همکاری ایران و چین، همکاری خارج از چارچوب روابط دو کشور به شمار نمیآید و حتی واکنشهای دیپلماتیک مسئولان ایرانی سبب شد که این روابط بهتر شود. موضع مسئولان ایرانی نیز موضع درستی است؛ چرا که این احتمال به صورت جدی وجود دارد که ویروس کرونا از طریق آمریکاییها در چین گسترده شده باشد. این احتمال در حوزه سیاسی در حالی مطرح میشود که مسئولان آمریکایی نه تنها تمایلی برای کمک به چین نشان نمیدهند بلکه از شیوع بیماری مرگبار کرونا در جهان بهعنوان یک فرصت اقتصادی مطلوب یاد میکنند و این مسأله نشان میدهد که آنها از شیوع این بیماری سود بردهاند. در چنین وضعیتی مشخص و واضح است که کشورهایی نظیر ایران از شرایط بهره برده و بر توسعه مناسبات و همکاریهای دوجانبه تأکید کنند.
روزنامه آرمان