آغاز ضدحملات کییف و چشمانداز مبهم آینده نبرد در شرق اروپا / سرنوشت جنگ اوکراین چه خواهد شد؟
آغاز ضدحملات اوکراین نقطه عطفی مهم در صحنه نبرد تلقی میشود. حال پاسخ به اینکه سرنوشت جنگ چه خواهد شد، پرسشی مهم است.
سیداحمد موسوی
آغاز ضدحملات کییف و چشمانداز مبهم آینده نبرد در شرق اروپا / سرنوشت جنگ اوکراین چه خواهد شد؟
پس از مدتهاگمانهزنی، سرانجام شنبه ۲۱ خرداد ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین رسماً از آغاز ضدحملات این کشور علیه روسیه پرده برداشت. ولادیمیر پوتین هم ضمن تأیید این تحول گفته است: «اوکراین از چهار جهت در حال حمله است. عملیات دشمن ناکام مانده و تلفات خیلی سنگینی داده است. آنها دستکم ۱۶۰تانک و ۳۶۰خودرو زرهی از دست دادهاند».
شکست عملیات نظامی کییف که با بهرهبرداری تبلیغاتی گسترده از تجهیزات اهدایی آمریکا و اروپایی به راه افتاده بود، این روزها رسوایی بزرگی برای غرب به همراه داشته است. بر این اساس، انتشار ویدئوهایی از ادوات منهدم و رها شده غربی نیروهای اوکراینی که بین آنها چندین عراده تانک پیشرفته لئوپارد ۲ آلمان و خودروهای بردلی ایالات متحده به چشم میخورد در رسانهها بازتاب بسیاری داشته است. سیانان گزارش داده کییف در چند روز گذشته ۱۶ بردلی از دست داده که این تقریباً ۱۵درصد از کل خودروهای رزمی در این مدل است که توسط واشنگتن به آنها اهدا شده است. رسانههای اوکراینی هم هشدار دادهاند با ادامه این مسیر، کییف در دو تا سه هفته تمام تجهیزات غربی را از دست خواهد داد.
اهداف روسیه تا چه میزان تحقق یافته؟
آغاز ضدحملات اوکراین نقطه عطفی مهم در صحنه نبرد تلقی میشود. حال پاسخ به اینکه سرنوشت جنگ چه خواهد شد، پرسشی مهم است. «شعیب بهمن» رئیس مؤسسه مطالعات جهان معاصر و کارشناس مسائل روسیه درباره چشمانداز آینده جنگ در شرق اروپا به قدس گفت: دلیل اصلی تغییر فاز کییف و رو آوردن به ضدحملات را باید در رویکرد جدید غرب درقبال جنگ جستوجو کرد؛ جایی که فشارهای سیاسی تحریمهای اقتصادی و انواع روشهای به کار گرفته شده علیه روسیه از جمله تسلیح اوکراین منتج به متوقف شدن روسیه در میدان نبرد نشده و باید شیوه جدیدی برای افزایش هزینههای جنگ برای مسکو به کار گرفته شود و این شیوه، گسترش یافتن نبرد به داخل فضای سرزمینی روسیه است. وی تصریح کرد: غرب این شیوه جدید را با هدف تحریک افکار عمومی در روسیه دنبال و تلاش میکند با انجام عملیات داخل روسیه همچون بمبگذاری، ترور عناصر تأثیرگذار و اقدامات خرابکارانه، به ناامنی در داخل روسیه دامن بزند و تصمیمات کرملین در زمینه سیاست خارجی را تحت تأثیر قرار دهد.
بهمن: دلیل اصلی تغییر فاز کییف و رو آوردن به ضدحملات را باید در رویکرد جدید غرب درقبال جنگ جستوجو کرد؛ جایی که فشارهای سیاسی تحریمهای اقتصادی و انواع روشها علیه روسیه از جمله تسلیح اوکراین منتج به متوقف شدن روسیه در میدان نبرد نشده است.بهمن درباره میزان تحقق اهداف مدنظر مسکو تا اینجای جنگ عنوان کرد: آنچه روسیه در قالب برنامه اولیه دنبال میکرد یعنی از بین بردن زیرساختها با هدف سقوط دولت زلنسکی، عملاً با توجه به حمایتهای غرب از دولت اوکراین تا امروز محقق نشده است. بر همین مبنا برنامه روسیه از ماههای سوم چهارم به بعد دچار تغییر شده و بر تصرف و حفظ بخشهای روسنشین یعنی مناطق شرقی و جنوبی متمرکز شد. به نظر میرسد تسلط بر اودسا بخشی از برنامه جدید روسیه در جنگ باشد تا از این طریق، ارتباط کییف را با دریای سیاه قطع کند و ارزش ژئوپلتیکی اوکراین را از بین ببرد.
وی درباره احتمال مذاکرات صلح هم گفت: به نظر میرسد روسها به واسطه تحقق بخشی از خواستههایشان تمایل بیشتری برای مذاکرات صلح دارند، اما این تمایل از سوی طرف غربی دیده نمیشود و آنها فرسایشی شدن جنگ را بیشتر به ضرر روسیه میبینند. البته مسکو نیز روی بحران انرژی و واگرایی میان اروپا و آمریکا در ادامه جنگ حساب باز کرده؛ بنابراین به نظر میرسد دو طرف باوجود آگاهی از آسیبهایی که تداوم نبرد برای آنها خواهد داشت از ادامه یافتن آن هم ناراضی نیستند. مسئله مهمتر در مورد مذاکرات صلح، این است که میانجی مؤثری برای پایان یافتن نبرد وجود ندارد و با توجه به ادعاهای سرزمینی، یافتن راهی برای صلح مشکل است.