عضویت ایران در سازمان شانگهای این امکان را میدهد که حمایت از اجرای دو پیشنهاد عمده اتصال شمال به جنوب را در اولویت قرار دهد. پیشنهاداتی که شامل کریدور بینالمللی حمل و نقل شمال جنوب است که اتحادیه اروپا را از طریق روسیه و ایران به هند متصل میکند و همچنین توسعه بندر و راه آهن چابهار – زاهدان است که هند را از طریق ایران به افغانستان آسیای مرکزی و روسیه پیوند میزند. علاوه بر این، تکمیل کریدور ایران – افغانستان – ازبکستان میتواند شهرهایی مانند مزارشریف و هرات را مستقیماً به بندر چابهار ایران متصل میکند که این کریدورهای همواره مورد توجه کشورهای سازمان شانگهای مانند چین، روسیه و هند بوده است.
در همین زمینه شعیب بهمن کارشناس مسائل سیاسی در گفتوگو با مهر در تشریح اهمیت عضویت ایران در سازمان همکاریهای شانگهای گفت: سازمان شانگهای یک سازمان چند جانبهگرا است که در ابعاد و رویکردهای مختلف فعالیت میکند. این سازمان در حوزههای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و نظامی فعالیت قابل توجهی را در سطح خود دارد و به عنوان کار ویژه خود این نوع فعالیتها را تعریف کرده است.
وی افزود: قاعدتاً عضویت ایران در این سازمان میتواند بر جنبههای مختلف کارکردی تأثیرگذار باشد. مثلاً در حوزه سیاسی میتواند به توسعه روابط سیاسی و همگرایی بیشتر با کشورهای عضو پیمان شانگهای منتهی شود. در حوزه اقتصادی میتواند به توسعه مناسبات اقتصادی و همکاریهای تجاری دو و چندجانبه با کشورهای عضو شانگهای منتهی شود و یا در حوزههای فرهنگی و اجتماعی منجر به تقویت، تحکیم مناسبات فرهنگی و اجتماعی گردد.
وی افزود: بنابراین عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای میتواند به توسعه روابط ایران در همه ابعادی که ذکر کردیم با کشورهای مختلف عضو شانگهای منتهی شود. وی افزود: در حوزههای اقتصادی نیز ایران حائز ویژگیهای قابل توجهی است. ایران یکی از کشورهایی است که دارای منابع غنی نفت و گاز است و منابع انرژی میتواند مورد استفاده کشورهای عضو سازمان شانگهای قرار گیرد به ویژه با توجه به نیاز فزاینده چین به انرژی و همگرایی ایران با کشورهای دارنده ذخایر انرژی میتواند تأثیرات قابل توجهی را در آینده بازارهای انرژی و تعیین قیمت و سطح تولید و ایجاد تثبیت داشته باشد. ایران همچنین یک بازار مصرف قابل توجه به شمار میآید و توانمندیهای اقتصادی خاص خودش را برای توسعه صادرات به کشورهای عضو شانگهای دارد.
بهمن در پایان گفت: بنابراین عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای در راستای تقویت منافع ملی و امنیت ملی ایران محسوب میشود و برای کشورهای دیگر عضو این سازمان دارای منافع قابل توجهی است.