مراسم رونمایی از کتاب های منتشر شده از سوی موسسه اندیشه سازان نور در محل این پژوهشکده مطالعاتی در تهران برگزار شد.
در این مراسم از کتاب‌های «اخوان المسلمین سوریه و آینده تحولات این کشور» اثر فرزان شهیدی، «نهضت اربعین و تأثیرات آن بر هندسه غرب آسیا» اثر رضا واعظی، «اسرائیل؛ ادامه یا خاتمه» اثر محمد پاکدامن، «معنای رقابت ایران و عربستان؛ راه‌های پیش رو» اثر محمدجواد سلطانی و اردشیر کاظمی، «ایران و ترکیه؛ خصومت، رقابت و شراکت» و «نگاه روسیه به ایران» اثر شعیب بهمن، «محور مقاومت، شرحی بر ویژگی‌ها و وجوه مختلف» اثر مهدی هدایتی شهیدانی و محمدرضا بابایی و «تقویم مقاومت» اثر جمعی از نویسندگان مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور رونمایی شد.
نگاهی نو به روابط ایران با ترکیه و روسیه
در نشست رونمایی از کتاب، دکتر شعیب بهمن به معرفی و ارائه کتاب های تالیف شده از سوی خود با همکاری موسسه اندیشه سازان نور پرداخت.
کتاب «روابط ایران و ترکیه: شراکت، رقابت و خصومت» از جمله کتاب های تالیف شده از سوی دکتر بهمن است که وی در ابتدای بحث خود به معرفی این کتاب پرداخت.
شعیب بهمن، نویسنده کتاب ایران و ترکیه؛ خصومت، رقابت و شراکت با انتقاد از نگاه سنتی برخی نویسندگان در نگارش کتاب و پژوهش گفت: باید به جای توصیف وقایع تاریخ به سمت الگوسازی و مفهوم سازی برویم. همچنین تئوری زدگی یکی دیگر از مشکلات نویسندگان است. آنها از ابتدا یک تئوری را انتخاب می‌کنند و داده‌ها را بر اساس آن کنار هم می‌چینند.
به گفته دکتر بهمن، وجود نگاه سنتی به کتاب ها و پژوهش ها و توصیف وقایع تاریخی و عدم توجه به چارچوب های نظری، سلطه دیدگاه های چپ و همچنین تئوری زدگی از مهمترین مشکلاتی است که در حوزه پژوهش های روابط بین المللی وجود دارد. دکتر بهمن تاکید داشت که در کتاب ایران و ترکیه تلاش داشته تا چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد و در چارچوب یک الگوی جدید مباحث مورد توجه قرار گیرد.
وی درباره کتاب «روابط ایران و ترکیه» گفت: این کتاب فقط به توصیف و تحلیل روابط دو کشور نپرداخته، بلکه به دنبال الگوسازی و مفهوم‌سازی خصومت، رقابت و شراکت است و لذا در چهارچوب همین الگو، چهار مقوله بررسی شده است؛ تاریخ روابط ایران و ترکیه، رویکردهای سیاست‌های خارجی حاکم بر ایران و ترکیه، رقابت‌های منطقه‌ای ایران و ترکیه و عوامل موثر و پایدار در روابط دو کشور است. بر این اساس تاریخ روابط دو کشور، رویکردهای سیاست خارجی در ایران و ترکیه و رقابت های منطقه ای دو کشور از جمله فصول تشکیل دهنده این کتاب است.
کتاب «نگاه روسیه به ایران»، دومین کتابی بود که از سوی دکتر بهمن معرفی و ارائه شد که در آن نویسنده تلاش داشته تا بحث کند که نگاه روس ها به روابط با ایران چگونه است؟
بهمن در ادامه پیرامون کتاب نگاه روسیه به ایران گفت: در ایران همواره بین نخبگان و عموم مردم این سوال وجود داشته که روس‌ها چه نگاهی به ایران دارند، آیا نگاه آنها به ایران راهبردی یا تاکتیکی است. عمده آثار منتشر در این باره با دیدگاه ایرانی نگاشته شده است یا اینکه بیشتر از منابع غربی استفاده شده است.
به گفته دکتر بهمن، آثار متعددی درباره روابط ایران و روسیه در حال حاضر وجود دارد که در این آثار به طور عمده نگاهی ایرانی به روابط دو کشور وجود دارد و در بهترین وضعیت از منابع غربی ترجمه شده برای تحلیل این روابط استفاده شده است که با توجه به نگاه خصومت آمیز غرب به روسیه این نوع رویکرد، نگاه درستی به روابط با روسیه در داخل ایران ندارد.
دکتر بهمن در ادامه گفت: محرمانه بودن بسیاری از اسناد و مدارک روابط روسیه و ایران و همچنین عدم کارایی یک نظریه و یا تئوری خاص برای تحلیل روابط دو کشور از دیگر چالش های پیش رو در تحقیق پیرامون این موضوع است که باعث شده نتوان روابط مسکو و تهران را در قالب یک نظریه صرف مورد بررسی قرار داد.
نویسنده کتاب نگاه روسیه به ایران ادامه داد: در این کتاب کار نظری نکردم و به این نکته پرداختم که رسانه‌های روسیه و افکار عمومی آن چه نگاهی به ایران دارند. ۹۰ درصد منابع این کتاب روسی هستند. برخی در این رابطه به سراغ منابع غربی برای ترجمه رفته‌اند که با توجه به نگاه منفی غربی‌ها به روسیه این منابع شناخت بی‌واسطه‌ای را در اختیار مخاطب قرار نمی‌دهند.
نویسنده کتاب تاکید داشت که در این کتاب از منظر نگاهی روسی به روابط مسکو و تهران نگاه شده است. برهمین اساس خوانش تاریخی روس ها نسبت به ایران، نگاه رسانه های روسی به روابط با ایران، نگاه روس ها از چارچوب فرهنگی، نگاه از چارچوب اقتصادی، اهمیت بین المللی و منطقه ای ایران، بررسی عوامل خارجی بر نگاه روس ها به ایران مانند قدرت های بزرگ و ساختار روابط بین الملل و نگاه نخبگان روسی به ایران از جمله ولادیمیر پوتین (به عنوان مهمترین عنصر تصمیم گیرنده روسیه) در چارچوب روابط دو کشور مورد توجه واقع شده است.
به گفته دکتر بهمن، بیش از ۸۰ درصد منابع این کتاب از منابع مطالعاتی روسی استفاده شده تا بتوان نگاه دقیق تری را به روابط دو کشور ارائه داد.
