وضعیت اوکراین در ماه های پس از شروع عملیات ویژه روسیه با فراز و نشیب های زیادی مواجه بوده است.
در حالی که روسیه تلاشی برای افزایش تنش و دامنه درگیری ندارد و همچنین برخی از افراد برجسته در غرب همانند هنری کسینجر بر پایان درگیری ها از طریق گفتگو تاکید می ورزند و مخالفت ها با حمایت از کی یف نیز در کشورهای اروپایی افزایش یافته، اما ظاهرا اتاق فکر غربی تمایلی به فروکش کردن بحران در اوکراین ندارد. چنانکه حمله پهپادی اوکراین بر فراز کرملین با هدف ترور پوتین را می توان یکی از چالش برانگیزترین اقدامات این اتاق فکر تلقی کرد.
با این حال هنگامی که این عملیات ناکام ماند و به اهداف خود دست نیافت، رسانه های غربی تبلیغات گسترده ای به راه انداختند که حمله پهپادی به کرملین را “عملیات فریب” روسیه نشان دهند. به نحوی که رسانه های غربی پر از نظر تحلیلگرانی شد که معتقد بودند حمله پهپادی هیچ‌گونه منطق سیاسی برای کی‌یف ندارد و اقدام ساختگی خود روسیه برای تغییر فضای حاکم بر جنگ است. این روایت از همان دقایق اولیه اعلام خبر حمله پهپادی، توسط مقامات اوکراین مطرح شد. چنانکه ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در نخستین واکنش، هر گونه اقدام جهت صدور فرمان قتل پوتین با استفاده از حمله پهپادی را رد کرد. وی تاکید کرد که “ما نه پوتین را می‌کشیم و نه به مسکو حمله می‌کنیم؛ ما در خاک خود می‌جنگیم.”
به رغم ادعای فوق، تحرکات جنگی اوکراین در ماه های گذشته نشان داده که کی یف هم تمایل به گسترش جنگ به داخل خاک روسیه را دارد و هم در این راستا از اقداماتی همچون حذف فیزیکی چشم پوشی نمی کند. بنابراین اقدامات اوکراین موید این نکته است که کی یف با تاسی از اتاق فکر غربی همواره تلاش برای کشاندن دامنه درگیری به داخل روسیه داشته است. از سوی دیگر حمله پهپادی به کرملین در حالی صورت گرفته که در عرصه نبرد نیز روسیه دست برتر را در اختیار دارد و اساسا نیازی به عملیات فریب ندارد. در واقع اگر روسیه در تحولات میدانی، دچار چالش جدی شده بود، آنگاه فرضیه غربی ها مبنی بر به راه انداختن عملیات فریب توسط مسکو به واقعیت نزدیک می شد.
در عین حال دست داشتن اوکراین و حامیان غربی آن به خصوص آمریکایی ها در پشت پرده این حمله پهپادی چندان دور از ذهن و نیست. زیرا به رغم آنکه آنها به خوبی می دانستند که با چنین حملات کوچکی نه توان حذف فیزیکی پوتین را دارند و نه می توانند بر عرصه نبرد میدانی تاثیر قابل توجهی بگذارند اما با یک هدف مشخص دست به چنین اقدامی زده اند: هدف اصلی آنها، ارسال این پیام بوده که در صورت عدم تغییر سیاست های کرملین، دامنه جنگ می تواند به داخل مرزهای روسیه و حتی مسکو گسترش یابد.
چنین پیامی حداقل می تواند دو کارکرد برای غربی داشته باشد: نخست آنکه به نخبگان سیاسی روسیه القاء کند که اگر دست از همراهی با کرملین برندارند، می توانند هدف چنین حملاتی قرار گیرند. دوم آنکه در مردم روسیه این تصور را ایجاد کنند که اگر رویه کرملین تغییر نکند، آنگاه امنیت آنها به مخاطره خواهد افتاد. بر این اساس اتاق فکر غربی جنگ اوکراین قصد داشته به نخبگان سیاسی و مردم روسیه این پیام را ارسال کند که اگر با فشارهای خود موجب دگرگونی در سیاست های کرملین نشوند، ممکن است خود قربانی گردند.
بیشینه سازی هزینه های تحولات اوکراین برای مردم روسیه با هدف تاثیرگذاری بر افکار عمومی این کشور در حالی رخ داده که همچنان میزان محبوبیت سیاسی پوتین نزد مردم این کشور بالاست و اعتماد سیاسی به او در اوج قرار دارد. از این رو انجام اقدامات تروریستی در داخل مرزهای روسیه با هدف حذف فیزیکی نخبگان سیاسی نزدیک به کرملین یا حتی گسترش این اقدامات در مکان های عمومی و یا تلاش برای انجام حملات به شخص پوتین، نه تنها موجب تغییر رویه مسکو در قبال اوکراین و غرب نخواهد شد، بلکه می تواند مردم روسیه را متحدتر از پیش کند.
واقعیت آن است که طراحان حمله پهپادی به کرملین همچنان با معضل عدم شناخت و درک صحیح جامعه روسیه مواجه هستند. اگر آنها درک صحیحی از جامعه روسیه داشتند، در می یافتند که چنین حمله ای نه تنها به اهداف از پیش تعیین شده خود دست نخواهد یافت، بلکه می تواند نتیجه عکس در بر داشته باشد. زیرا صرف نظر از اینکه واقعاً در روز حمله پهپادی چه اتفاقی افتاد، اکنون سؤال این است که روسیه چه واکنشی نشان خواهد داد. به ویژه که ژنرال ها و مقامات روسی بارها هشدار داده اند که هرگونه حمله به خاک روسیه با پاسخ های سختی مواجه خواهد شد. بر این اساس اکنون مسکو این حق را برای خود محفوظ می داند که در زمان و مکان مناسب پاسخ دهد. کما اینکه دیمیتری مدودیف، معاون رئیس شورای امنیت ملی روسیه خواستار خلاص شدن از شر رئیس جمهور اوکراین و نزدیکانش شده است. ویاچسلاو ولودین رئیس دومای دولتی روسیه نیز خواستار توقف مذاکره با رئیس جمهور اوکراین استفاده از سلاح هایی شده که قادر به بازدارندگی و نابودی رژیم در کیف هستند.
رویکرد مقامات روسیه به حمله پهپادی به کرملین نشان می دهد که احتمالا موضع روسیه نسبت به جنگ اوکراین دچار تغییراتی خواهد شد. این تغییرات می تواند شامل طیف گسترده ای از واکنش ها همچون حذف شخص زلنسکی تا گسترش شدت و دامنه جنگ شود. در عین حال به نظر می رسد تمایل طرف اوکراینی و حامیان غربی آن برای کشاندن جنگ به داخل خاک روسیه بیش از همه به ضرر مردم اوکراین تمام شود. با این حال اتاق فکر غربی جنگ اوکراین بی توجه به سیاست های اشتباه خود و هزینه هایی که بر مردم اوکراین تحمیل کرده، همچنان در پی تشدید تنش با روسیه است.
