شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل اوراسیا استقرار موشکهای فراصوت از سوی روسیه را واکنشی نسبت به تحرکات آمریکا دانست و گفت: روسها علیرغم اینکه بهشدت مراقبند که وارد رقابت تسلیحاتی جدید با آمریکا نشوند، اما در همین حال روی حوزههایی سرمایهگذاری میکنند که بتواند برای آنها مزیتهای قابلتوجهی داشته باشد و آمریکاییها دستکم تا سالهای آینده نتوانند به آن دست پیدا کنند.
دکتر شعیب بهمن در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به استقرار موشکهای فراصوت روسیه، خاطرنشان کرد: استقرار این موشک ها از این حیث اهمیت دارد که برای اولین بار است که روسیه در حوزه تسلیحات موشکی گامی فراتر از آمریکا برداشته است. گامی که به نظر میرسد آمریکاییها هنوز چند سالی زمان نیاز دارند تا بتوانند در برابرش یک سامانه دفاعی ایجاد کنند.
وی ادامه داد: در گذشته معمولاً این آمریکاییها بودند که ازلحاظ فناوری بر روسها برتری داشتند؛ یعنی معمولاً آنها در آغاز موشکها یا تسلیحات پیشرفته را آزمایش میکردند و بعد روسها به نوع مشابه آن تسلیحات دست پیدا میکردند؛ اما در حال حاضر استقرار موشکهای فراصوت حکایت از این دارد که روسیه به یک فناوری بسیار پیشرفته دست پیدا کرده که نهتنها آمریکاییها هنوز موفق به دستیابی به آن نشدهاند، بلکه اگر بخواهند در برابر آن اقدام دفاعی انجام دهند و یا سامانه دفاعی ایجاد کنند، هنوز چند سالی زمان نیاز دارند تا بتوانند به پیچیدگیهای این فناوری دست یابند.
بهمن اضافه کرد: این مسئله نشان میدهد روسها در حوزه فناوری در زمینه تسلیحات پیشرفت بسیاری داشتهاند و توانستهاند آمریکاییها را پشت سر بگذارند.
این تحلیلگر مسائل روسیه با بیان اینکه بعد از خروج آمریکا از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد (INF) عملاً شاهد شروع نوعی رقابت بین دو کشور بودهایم، گفت: آمریکاییها تلاش زیادی کردند که موشکهای میان برد و کوتاه برد هستهای را آزمایش کنند و روسها هم در پاسخ به آن اعلام کردند در آینده نزدیک دست به چنین اقدامی خواهند زد.
اقدامات موشکی روسیه واکنشی نسبت به تحرکات آمریکا
وی افزود: مسئله مهمتر این است که بههرحال خروج آمریکا از پیمان INF باعث شد عملاً یکی از مهمترین قراردادها یا پیمانهایی که در حوزه عدم اشاعه و منع گسترش تسلیحات هستهای در جهان وجود داشت، از بین برود. از بین رفتن این مبنای حقوقی میتواند در آینده موجب افزایش رقابت، نهفقط بین روسیه و آمریکا شود، بلکه کشورهای دیگری مانند چین و هند را هم وارد این عرصه کند. درنتیجه به نظر میرسد اقدامات روسیه در حوزه فناوری موشکی تا حد زیادی واکنشی نسبت به تحرکاتی است که آمریکاییها در طول سالهای گذشته انجام دادهاند؛ اما در شرایط فعلی دستیابی روسیه به این فناوری پیشرفته شرایط جدید را در رقابتهای تسلیحاتی بین مسکو و واشنگتن ایجاد میکند.
روسها وارد رقابت تسلیحاتی جدید با آمریکا نمیشوند
بهمن درعینحال ایجاد مسابقه تسلیحاتی به شکلی را که در آخر عمر اتحاد جماهیر شوروی رخ داد و مبتنی بر جنگ ستارگانی بود که از طرف آمریکاییها و دولت ریگان مطرح شد، محتمل ندانست و توضیح داد: روسها با توجه به برخورداری از آن تجربه تاریخی هرگز وارد این تله آمریکا برای ایجاد یک رقابت تسلیحاتی جدید نخواهند شد. به این دلیل که بودجه نظامی و دفاعی آمریکا حدوداً بیش از ۱۰ برابر بودجه نظامی و دفاعی روسیه است و همین یک شاخص نشان میدهد عملاً دو کشور در سطح نابرابری ازلحاظ اقتصادی در حوزه صنایع دفاعی و نظامی قرار دارند و اگر روسیه بخواهد وارد رقابت تسلیحاتی با آمریکا شود، قطعاً عقب خواهد ماند.
سرمایهگذاری بر حوزههایی که مزیتهای قابلتوجهی نسبت به آمریکا ایجاد میکند
این تحلیلگر مسائل اوراسیا اضافه کرد: اما روسها نمیتوانند در برابر اقدامات توسعهطلبانه آمریکا در حوزه تسلیحات ساکت بنشینند؛ بهخصوص اینکه بخش مهمی از این اقدامات تهدید علیه روسیه محسوب میشود. به همین دلیل روسها علیرغم اینکه بهشدت مراقب هستند که وارد یک رقابت تسلیحاتی جدید با آمریکا نشوند اما درعینحال روی حوزههایی سرمایهگذاری میکنند که بتواند برای آنها مزیتهای قابلتوجهی داشته باشد. مزیتهایی که آمریکاییها دستکم تا سالهای آینده نتوانند به آن دست پیدا کنند.
وی ساخت موشکهای فراصوت روسیه را ناشی از سرمایهگذاری موفق روسیه در این زمینه برشمرد و افزود: روسیه بر موشکهایی سرمایهگذاری کرده که آمریکاییها نهتنها نمیتوانند در شرایط فعلی به آن دست پیدا کنند، بلکه برای مقابله با آنهم چند سالی زمان نیاز دارند تا بتوانند پیچیدگی این نوع موشک را پیدا کنند. دستکم دستیابی روسیه به موشکهای فراصوت باعث شده که آمریکاییها به سمت ایجاد نیروی نظامی فضایی بروند. درواقع یکی از دلایل ایجاد نیروی نظامی فضایی در آمریکا مقابله با همین موشکهای فراصوت روسیه بود.
بهمن تأکید کرد: روسها در حال سرمایهگذاری در حوزههایی هستند که در وهله اول برتری نظامی قابلتوجهی در برداشته باشد و در مرحله دوم برای آمریکاییها هزینه بسیار زیادی داشته باشد که بخواهند وارد آن عرصه رقابتی شوند.
روسها تلاش میکنند بهصورت موردی آمریکاییها را به چالش بکشند
وی با بیان اینکه ایجاد نیروی نظامی فضایی هزینه بسیار گزافی برای آمریکاییها دارد، ادامه داد: روسها سعی میکنند با کمهزینه کردن مدرن سازی تسلیحاتشان عملاً طرف مقابل را وادار کنند که هزینههای بیشتری انجام دهند. از این طریق بتوانند آن نابرابری هزینههای دفاعی و نظامی را جبران کنند و درعینحال وارد یک مسابقه نظامی و تسلیحاتی تمامعیار هم نشوند، بلکه بهصورت موردی آمریکاییها را به چالش بکشند.
بهمن در خصوص اظهارات ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه مبنی بر اینکه حاضر است این فناوری نظامی را وارد پیمان استارت جدید کند، گفت: روسها اعتقاد دارند آمریکاییها دیگر تمایل به اینکه پیمان جدیدی در حوزه تسلیحاتی شکل بگیرد ندارند، چراکه آمریکاییها معتقدند علاوه بر روسیه کشورهای دیگری ازجمله چین، هند و حتی ایران هم در طول سالیان گذشته به پیشرفتهای موشکی دست پیدا کردهاند؛ بنابراین آمریکاییها تمایل دارند اگر قرار است پیمان جدیدی شکل بگیرد کشورهای بیشتری در آن حضور داشته باشند و فراگیرتر باشد.
پیشنهاد هوشمندانه روسها درباره ورود موشکهای فراصوت به پیمان استارت جدید
وی افزود: درعینحال وقتی روسها چنین پیشنهادی ارائه میدهند و اعلام آمادگی میکنند که پیشرفتهترین موشکهایشان را هم در پیمان بگنجانند؛ قاعدتاً این مسئله باید از طرف مقابل هم مابهازایی داشته باشد؛ یعنی آمریکاییها هم باید موشکها و یا تسلیحاتی را وارد این پیمان کنند که با موشکهای پیشرفته روسیه برابری کند و این همان نکتهای است که روسها هوشمندانه روی آن دست گذاشتهاند، زیرا اگر چنین اتفاقی بیفتد عملاً همین پیمان میتواند مانع وقوع یک رقابت تسلیحاتی جدیدی شود و این به نفع روسیه است که آمریکا به سمت ساخت سلاحها و تسلیحات پیشرفتهتر حرکت نکند.
