از آنجایی که ماهیت تحریم‌های اقتصادی غرب یکسان و شکل و شیوه اجرایی آنها نیز تقریبا از یک قاعده مشخص پیروی می‌کند، بنابراین کشورهایی که مورد تحریم قرار گرفته‌اند می‌توانند از تجارب یکدیگر در دور زدن تحریم‌ها استفاده کنند.
اسپوتنیک – در پس زمینه آغاز عملیات نظامی ویژه برای حفاظت از جمعیت غیرنظامی دونباس، اتحادیه اروپا و ایالات متحده بسته‌هایی از شدیدترین تحریم‌های اقتصادی تاریخ (قطع ارتباط با سوئیفت، مسدود کردن بانک‌های روسیه و غیره) را اعلام کرده و همچنین روسیه را به جنگ اقتصادی تهدید کردند. یکی از آخرین بسته‌های تحریمی اعمالی تعلیق خدمات و پشتیبانی فنی خطوط هوایی روسیه توسط بوئینگ بود.
این شرکت در بیانیه‌ای اعلام کرد: ما ارائه قطعات یدکی، خدمات و پشتیبانی فنی برای خطوط هوایی روسیه را به حالت تعلیق درآورده‌ایم.
اما تجربه ایران از ۴۲ سال تحریم چگونه می‌تواند برای فدراسیون روسیه مفید باشد؟ تحریم بوئینگ چه تاثیری بر امنیت مردم روسیه خواهد داشت؟ آیا می‌توان این تحریم را نقض امنیت بین المللی دانست؟
در این راستا با شعیب بهمن، متخصص مسائل خاورمیانه، روابط ایران، روسیه و قفقاز و رئیس موسسه پژوهان جهان معاصر همکلام شدیم:
تحریم‌ها اساسا یک مسئله ضد انسانی بشمار می‌آید، یعنی تحریم‌ها چه مستقیم با اقتصاد و معیشت مردم سروکار داشته باشد و چه به صورت غیرمستقیم، در هر دو حال ضد انسانی و امری غیراخلاقی بشمار می‌آیند. اما در هر صورت بکار گیرندگان این تحریم‌ها سعی می‌کنند اقدامات خود را در چارچوب اخلاق توصیف و توجیه کنند و در این بین برخی از تحریم‌ها هستند که اساسا ورود به حوزه آنها با امنیت مردم به شکل مستقیم سر و کار دارد از جمله تحریم در حوزه‌های هوایی یا فروش هواپیما و قطعات آن. بنابراین قاعدتا این تحریم‌ها به دلیل پیامدهایشان نه اخلاقی هستند و نه انسانی.
اما در مورد این موضوع که آیا روسیه می‌تواند از شیوه ایران در برخورد با تحریم‌ها استفاده کند، باید گفت بله، از آنجایی که ماهیت تحریم‌های اقتصادی غرب یکسان و شکل و شیوه اجرایی آنها نیز تقریبا از یک قاعده مشخص پیروی می‌کند، بنابراین در چنین شرایطی کشورهایی که مورد تحریم‌های غرب و به ویژه آمریکایی‌ها قرار گرفته‌اند می‌توانند از تجارب یکدیگر در دور زدن تحریم‌ها استفاده کنند. به همین ترتیب نه تنها روسیه بلکه هر کشوری که تحت چنین تحریم‌هایی قرار می‌گیرد، می‌تواند از کشورهایی که پیش از این تحریم‌های مذکور را تجربه کرده و موفق به کم اثر کردن یا دور زدن آنها شده‌اند، کمک بگیرد.
در شرایط فعلی چون بخشی از تحریم‌هایی که علیه روسیه در حال اعمال هست، همانند تحریم‌هایی است که در سال‌های گذشته علیه ایران اعمال شده، مانند تحریم سوئیفت یا فروش هواپیما و قطعات یدکی آن، کشورها می‌توانند راه‌های کم اثر کردن تحریم‌ها را پیدا کنند و یا برای کشورهایی که تحت تحریم قرار دارند، این فرصت محیاست که به همکاری با یکدیگر بپردازند و از طریق این همکاری‌ها موفق به کم اثر کردن یا بی اثر کردن تحریم‌ها شوند.
قطعا کشورهایی که از سوی آمریکا تحت تحریم قرار گرفته‌اند، با توجه به اینکه مراودات اقتصادیشان با کشورهای غربی کاهش پیدا می‌کند، قاعدتا محدودیت‌های پیشین را برای ارتباط با سایر کشورهای تحریم شده ندارند. یعنی اگر در گذشته نهادها و موسسات پولی، مالی و بانکی روسیه و یا شرکت‌های بزرگ این کشور، ملاحضه و محدودیت‌هایی را برای همکاری با ایران در نظر می‌گرفتند، در شرایط فعلی دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند و چون خودشان هم تحت تحریم هستند بنابراین خواه – ناخواه به سمت همکاری با کشورهایی خواهند رفت که این نوع محدودیت‌ها را در حوزه‌های اقتصادی و سیاست خارجی خود تجربه کرده‌اند. بنابراین قاعدتا میبایستی در آینده شاهد افزایش همکاری بین کشورهای تحریم شده از جمله ایران و روسیه باشیم.
اسپوتنیک
شعیب بهمن در گفتگو با اسپوتنیک: کلاس درس دور زدن تحریم‌ها به سبک ایرانی برای روسیه
