گروه سیاسی : پس از کشته شدن ۳۳ سرباز ترکیه در ادلب در حمله به کاروان نظامیان ترکیه، شکاف عمیقی میان روسیه و ترکیه به وجود آمد، چرا که گمان بر این بود جنگنده های روسی اقدام به این حمله کردند. این واقعه به تنش در روابط میان این دو کشور انجامید.
اکنون بحران ادلب روزبه روز ابعاد جدیدتر و گسترده تری به خود گرفته و چنانچه این دو کشور به راه میان بر در این موضوع دست پیدا نکنند و توافقی حاصل نشود، بیم آن می رود روسیه و ترکیه در آستانه جنگ تمام عیار قرار بگیرند.
ایران نیز در این میان به عنوان بازیگر تعیین کننده تلاش می کند نقش میانجی را ایفا کند و پیشنهاد برگزاری نشست سران ایران، ترکیه و روسیه را داده است تا در چارچوب روابط همسایگی از تنش موجود در منطقه بکاهد.
این در حالی است که همچنان هزاران تروریست نظامی و غیرنظامی در سوریه حضور دارند و می توانند از این مسئله سوءاستفاده کرده و به جولان آن ها در سوریه و منطقه منجر گردد.
شعیب بهمن، کارشناس مسائل بین المللی و روسیه در گفت وگو با«رسالت» با اشاره به این که هنوز توافقی بین روسیه و ترکیه در بحران ادلب صورت نگرفته است، گفت: خبر توافقی که این روزها در رسانه ها منتشر شده، کذب است و صحت ندارد. باید منتظر دیدار روسای جمهور دو کشور باشیم، شاید توافقی در این میان صورت بگیرد.
وی با اشاره به این که روسیه و ترکیه تنها بازیگران در بحران ادلب نیستند، گفت: علاوه بر این دو کشور، دولت سوریه و نیروهای مقاومت نیز در آن جبهه فعال هستند. سوریه به عنوان یکی از ارکان مهم در این مناقشه هرگز راضی به عقب نشینی از دستاوردهایش در این منطقه نیست، چراکه اساسا عقب نشینی از پیروزی های استراتژیک به دست آمده نمی تواند عقلانی باشد.
بهمن با بیان این که چالش تروریست ها بیشتر از آن که برای دولت سوریه مشکل آفرین باشند برای ترکیه معضل به وجود آورده است، افزود: پیشروی ارتش روسیه در این منطقه ادامه دارد و ترکیه باید تکلیف خود را در قبال گروه هایی که تاکنون از آن ها حمایت می کرده، روشن کند. این کشور در مواجهه با این گروه ها با بن بست مواجه شده، زیرا نه امکان پذیرایی از آن ها را در داخل کشورش دارد و نه می تواند به حمایت از آن ها ادامه دهد، زیرا همین گروه ها در قبال عدم حمایت ترکیه در آینده می توانند بر علیه این کشور دست به اقداماتی بزنند.
این تحلیلگر مسائل روسیه با اشاره به نقش ایران در حل بحران ادلب میان روسیه و ترکیه، بیان کرد: ایران بازیگری مهم و دارای نقش تعیین کننده در معادلات غرب آسیا است، زیرا ایران دارای سطح بالایی از بازیگری و قدرت تاثیرگذار در تحولات سوریه است. همان طور که می دانیم در سال های گذشته ایران نقش مهمی در کشور سوریه داشته است. علاوه بر این ایران با طرف های دیگر منازعه یعنی روسیه و ترکیه ارتباطات نزدیکی دارد و همکاری های گسترده ای در موضوعات مختلف داشته است. به همین علت ایران می تواند با اتخاذ دیپلماسی فعال نقش میانجی را در این منازعه ایفا کند. بنابراین نمی توان نقش ایران را در این بحران نادیده گرفت.
بهمن، نقش برگزاری نشست آستانه را در رفع بحران ادلب تاثیرگذار دانست و افزود: قرار است در آینده نزدیک نشست روسای جمهور سه کشور ایران، روسیه و ترکیه برگزار شود که می تواند در نزدیک شدن دیدگاه ها و حل وفصل مناقشه نقش مهمی ایفا کند. همان طور که در سال های گذشته با برگزاری نشست آستانه، شاهد فروکش کردن منازعات در سوریه بودیم، برگزاری مجدد این نشست می تواند منجر به کاهش سطح منازعات میان کشورها گردد.
این کارشناس مسائل بین المللی تصریح کرد: به طورکلی برگزاری مذاکرات می تواند نقش مهمی در کاهش تنش میان کشورها داشته باشد و راه حل منطقی در خروج معارضان اخذ شود. برآیند این گفت وگوها به کاهش سطح درگیری ها و خشونت در منطقه می انجامد و گروه ها و دولت ها را به این سمت وسو سوق می دهد که در پای میز مذاکره مناقشات شان را حل کنند.
بهمن با اشاره به اهمیت توافق رسیدن روسیه و ترکیه و نقش آن در آرامش منطقه، گفت: رسیدن به توافق میان این دو کشور می تواند تاثیرات مهم و صلح آمیزی در منطقه داشته باشد، اما باید توجه داشت که این توافق به چه شکل خواهد بود. چنانچه این توافق ناقص باشد بعد از مدتی مجددا تنش ها از سر گرفته می شود. تنها راه حل منطقی میان روسیه و ترکیه یا سوریه و ترکیه باید مبتنی بر برنامه جامع و زمان بندی مشخص برای خروج معارضان از ادلب باشد، در غیر این صورت توافق صورت گرفته می تواند توسط هرکدام از طرفین نقض گردد.
وی دسترسی به توافق را فرآیندی دور از انتظار و مشکل قلمداد نکرد و افزود: مهم منافع و اهداف هر کدام از طرفین است. چنانچه ترکیه ادلب را از دست بدهد، کارت بازی خود را در مذاکرات بعدی از دست خواهد داد. از سوی دیگر سردرگمی این کشور در قبال گروه های تروریستی دستیابی به توافق جامع را سخت و دشوار می کند. طرف های مقابل باید به نحوی این موضوع را مدیریت کنند که ترکیه خود را بازنده این بحران نداند و شرایط به نحوی پیش رود که توافق انجام گرفته، پایدار بماند و طرفین در اجرای آن متعهد باشند.